.jpg)
Το ηφαίστειο του Οξυλίθου έχει μελετηθεί από πολλούς ερευνητές, κυρίως Ιταλούς και Έλληνες, διότι θεωρείται το πιο προφανές υπόλειμμα ηφαιστειακής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή του κεντρικού Αιγαίου.
Από την εξέταση των ηφαιστειακών πετρωμάτων (κυρίως δακίτες και λιγότερο ανδεσίτες), φάνηκε ότι πρόκειται για πετρώματα που δημιουργήθηκαν πριν έντεκα εκατομμύρια χρόνια περίπου.
Ο ηφαιστειακός κώνος στην κορυφή του οποίου χτίστηκε το εκκλησάκι της Παναγίας.
Οι λόφοι των ηφαιστειακών πετρωμάτων στη νοτιοδυτική πλευρά του ηφαιστείου. Κατά μήκος της λοφώδους σειράς υπάρχουν πηγές μικρής έως μέσης παροχής, που δίνουν εξαιρετικής ποιότητας νερό. Μία απ’ αυτές υδροδότησε τον Οξύλιθο από το 1929 μέχρι το 1980.
Χτισμένη πάνω στα βράχια της «Τούρλας» του ηφαιστείου του Οξυλίθου, στην Εύβοια, στέκει «Αγέρωχη» εδώ και χρόνια η «Παναγία η Οξυλιθιώτισσα».
Ο Οξύλιθος πήρε την ονομασία του από τις λέξεις «Οξύς-Λίθος», δηλαδή από τη μυτερή πέτρα που υπάρχει στην κορυφή του Οξυλίθου, του σβηστού ηφαιστείου που δεσπόζει στην ευρύτερη περιοχή.
Εκεί, πάνω στις πλαγιές του, πριν 200 χρόνια οι ευλαβείς κάτοικοι του χωριού, κουβαλώντας τις πέτρες με τα χέρια, ανέγειραν τη γραφική Εκκλησία της «Παναγίας της Οξυλιθιώτισσας».
