Το εμβατήριο της Ουκρανίας

Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης

Με λένε Ουκρανία. Κατά τον 10ο αιώνα μέσα από το έδαφός μου περνούσε ο πολύ μεγάλος ποτάμιος εμπορικός δρόμος «Από τους Βαράγκους στους Έλληνες», ο οποίος έφερε σε επαφή τους Ανατολικούς Σλάβους, τους Βίκινγκς και τους Βυζαντινούς. Στη μέση του δρόμου αυτού και γύρω από τη σημερινή πρωτεύουσά μου, το Κίεβο, δημιουργήθηκε το πρώτο οργανωμένο φεουδαρχικό κράτος της Ανατολικής Ευρώπης, η περίφημη «Κιέβσκαγια Ρους» (Ρωσία του Κιέβου). Οι βυζαντινοί ιεραπόστολοι μετάδωσαν την Ορθοδοξία απευθείας στους πρώτους ηγεμόνες του κράτους αυτού, ο σπουδαιότερος από τους οποίους ήταν ο Βλαδίμηρος Σβιατοσλάβιτς, ο μετέπειτα Άγιος Βλαδίμηρος.

Μετά τον Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο (1700-1721), το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών που βρίσκονταν υπό την κυριαρχία τριών εξωτερικών δυνάμεων, της Χρυσής Ορδής, της Λιθουανίας και της Πολωνίας, ενσωματώθηκαν στη Ρωσική Αυτοκρατορία, με το υπόλοιπο να περιέρχεται υπό τον έλεγχο της Αυστροουγγαρίας. Μετά από αδιάκοπο πόλεμο για ανεξαρτησία (1917-1921), τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο, έγινα το 1922 μία από τις ιδρυτικές δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης. Όμως απέκτησα την ανεξαρτησία μου και πάλι μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.

Πολεμάω ένα στυγνό δικτάτορα, έναν δολοφόνο που με διαβάλλει. Με αποκαλεί έθνος νεοναζί όταν ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας μου είναι εβραϊκής καταγωγής και τρία αδέρφια του παππού του είχαν χαθεί στο κατάπτυστο ολοκαύτωμα. Αναζητώ την έννοια της εθνικής κυριαρχίας μέσα από τη στρατιωτική μάχη και την υπερηφάνεια του λαού μου.

Η Κίτρινη Τρίαινα σε γαλάζιο φόντο μέσα σε εραλδική ασπίδα αποτελεί το εθνόσημό μου. Το μονόγραμμα αυτό δημιουργεί τη λέξη «Βόλια» που στα ουκρανικά σημαίνει «ελευθερία». Ο εθνικός ύμνος μου είναι στίχοι που γράφτηκαν από τον ποιητή Πάβλο Βερμπίνσκι το 1863, ενώ ο συνθέτης είναι ο Μιχάιλο Τσουμπίνσκι, Το τραγούδι λέγεται «Δεν πέθανε ακόμη της Ουκρανίας η δόξα και η λευτεριά» και είναι αυτό που τραγουδούν όλοι οι άνθρωποί μου στις λυσσαλέες μάχες αντίστασης.

Βρίσκομαι μόνη να προασπίζομαι τα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης από μια Ρωσία που δυστυχώς ολόκληρος ο κόσμος δεν μπορεί να προδικάσει το πως σκέπτεται και συγκεκριμένα το πως αντιλαμβάνεται την πολεμική εισβολή ο ηγέτης της, Βλαντιμίρ Πούτιν. Είμαι το προπύργιο απέναντι σε μια συμπεριφορά που μπορεί να απειλήσει ολόκληρο τον πλανήτη. Κανείς δεν γνωρίζει αν αυτός ο Ρώσος πολιτικός με τις στρατιωτικές σπουδές και τον πυρηνικό του οπλοστάσιο θα περιοριστεί μόνο στην απειλή για εγκατάσταση στο έδαφός μου μιας φιλικής προς αυτόν κυβέρνησης, όπως διακηρύσσει.

Είμαι η Ουκρανία και έγινα και θα γίνω μάνα προσφύγων. Υπολογίζεται ότι περίπου 5 εκατομμύρια παιδιά μου θα μετοικήσουν στην Ευρώπη. Θα γίνω μητέρα αδικοχαμένων στρατιωτών, ένδοξων πατριωτών, δυστυχισμένων ορφανών. Ξέσπασε στα σπλάχνα μου ένας πόλεμος που θα με καταστρέψει πρώτα κοινωνικά και κατόπιν οικονομικά. Θα χρειαστεί να αναδυθώ από τις στάχτες μου, με την κυριολεκτική και όχι με τη μεταφορική έννοια του όρου. Όταν τελειώσει όλο αυτό και μακάρι να τελειώσει το συντομότερο δυνατό, θα είμαι μια γυναίκα κακοποιημένη ψυχολογικά και σωματικά.

Ο πόλεμος αυτός ίσως να μην είναι μόνο δικός μου. Το αναφαίρετο δικαίωμα για ανεξαρτησία το έχουν όλα τα έθνη-κράτη, πόσο μάλλον εγώ. Η επιδίωξη μου να προσφέρω στο λαό μου, ως Ουκρανία, ένα κράτος δικαίου σε ένα περιβάλλον ειρήνης, είναι παγκόσμιο αίτημα και διαπλανητική απαίτηση. Η διπλωματική και στρατιωτική απομόνωση στην οποία βρέθηκα από τη διεθνή κοινότητα, τουλάχιστον στην αρχή, αποδεικνύουν ότι οι έννοιες της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης ακόμα και σήμερα δεν είναι άμεσα αποδεκτές από τους παγκόσμιους οργανισμούς που θα έπρεπε να τις διαφυλάσσουν.

Γράφω την Ιστορία όχι μόνο για μένα αλλά και για ολόκληρο τον πλανήτη. «Ο πόλεμος είναι πόλεμος ανθρώπων. Η ειρήνη είναι πόλεμος ιδεών», έλεγε ο Βίκτορ Ουγκό. Ίσως τα λόγια αυτά να αποτελούν το δικό μου εμβατήριο που με καθοδηγεί. Και ίσως να γίνουν και το δικό σας εμβατήριο που μετέπειτα θα σας ακολουθεί.