Τα πλεονεκτήματα του Οινοτουρισμού για την οινοβιομηχανία και τον τοπικό προορισμό

Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης

Η ιστορική αναδρομή του οινοτουρισμού ξεκινά από την Αρχαία Ελλάδα και αργότερα την Ρώμη. Οι οργανωμένες διαδρομές οίνου ξεκίνησαν στα μέσα του 19ου αιώνα. Για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού συνέβαλλαν αρκετοί παράγοντες, οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι η εξέλιξη στις μεταφορές καθώς δημιουργήθηκαν σιδηρόδρομοι και η εξέλιξη στην κοινωνία όπου η νέα μεσαία τάξη ενδιαφέρεται για το ποιοτικό κρασί. Βασικός παράγοντας στην εξέλιξη του οινοτουρισμού ήταν η δημοσίευση της «Classification of Wine of the Gironde», η οποία ταξινόμησε τις αμπελοοινικές περιοχές και τα κρασιά. Μέσα από αυτή τη δημοσίευση τα γαλλικά κρασιά απέκτησαν ταυτότητα καθώς προσδιορίστηκαν τα ποιοτικά και τοπικά χαρακτηριστικά τους ενώ παράλληλα οι αμπελοοινικές περιοχές έγιναν ελκυστικοί προορισμοί.

Τα πρώτα επισκέψιμα οινοποιεία ήταν τα γαλλικά Chateau, οι Οίκοι Σαμπάνιας και Κονιάκ, όπου το προϊόν και ο παραγωγός του βρισκόταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Από το 1920 ο οινοτουρισμός αναπτύχθηκε και στη Γερμανία, με την χάραξη οινικών διαδρομών, οι οποίες αποτέλεσαν μέρος της γερμανικής τουριστικής βιομηχανίας. Έτσι μέχρι το 1970 η Γερμανία είχε αποκτήσει ένα ολοκληρωμένο δίκτυο περιοχών οινοτουρισμού που περιλαμβάνει έντεκα περιοχές με Δρόμους του Κρασιού.

Τις επόμενες δεκαετίες ο οινοτουρισμός εξαπλώθηκε στην Ανατολική Ευρώπη, με στόχο την προσέλκυση τουριστών από την Δυτική Ευρώπη καθώς και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπως στη Napa Valley Καλιφόρνιας, τη Νέα Υόρκη, το Οντάριο του Καναδά, αλλά και την Ωκεανία, όπως την Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία, η οποία και χρησιμοποίησε τον οινοτουρισμό για να τραβήξει διεθνή τουρισμό. Στις χώρες αυτές τα απλά «Επισκέψιμα Οινοποιεία» εξελίχθηκαν σε μία συνολική «ατραξιόν» που περιείχε προβολές, πολυθεάματα, exclusive και μη γεύματα, συμμετοχή στον τρύγο, φιλοξενία, επίσκεψη στον αμπελώνα και πολυεμπειρικές όπως και πολύπλευρες γευστικές δοκιμές.

Ειδικότερα τα οφέλη της Οινοβιομηχανίας από τον οινοτουρισμό εντοπίζονται στο κτίσιμο της εικόνας και της φήμης μέσα από την θετική εμπειρία του οινοτουρισμού, καθώς μπορούν να γίνουν γνωστά τα οινοποιεία και τα κρασιά δημιουργώντας μια αναγνωρίσιμη εικόνα προς τους καταναλωτές. Επιπλέον μέσω του οινοτουρισμού συντελείται αύξηση των πωλήσεων ως αποτέλεσμα τόσο της αναγνωρισιμότητας όσο και των άμεσων πωλήσεων από τους επισκέπτες των οινοποιείων. Ακόμη ως όφελος προσδοκάται η εκπαίδευση των καταναλωτών και η άμεση επικοινωνία μ’ αυτούς, ενώ με την επίσκεψη σε κάποιο οινοποιείο οι τουρίστες συμμετέχουν, μαθαίνουν και επικοινωνούν άμεσα με τους παραγωγούς, ανταλλάσοντας ιδέες και απόψεις. Ακολούθως η προστασία της αξιοπιστίας του brand name επιτυγχάνεται καθώς ο καταναλωτής πιθανότερα να θεωρεί πιο αξιόπιστο ένα brand name για το οποίο έχει δει από κοντά την διαδικασία της παραγωγής του προϊόντος. Η έλξη περισσότερων τμημάτων της αγοράς και η ανάπτυξη εξαγωγών, τα υψηλότερα κέρδη από πωλήσεις στο οινοποιείο, σημαντικές για μικρά οινοποιεία που δεν μπορούν να εγγυηθούν των όγκο των προμηθειών και τα οποία αποκτούν ένα σημαντικό κανάλι διανομής, νέες συνεργασίες με φορείς, όπως ξενοδοχεία, λαογραφικά μουσεία, χώρους εστίασης, συμμετοχή σε φεστιβάλ, συνεργασίες με τουριστικά γραφεία, αλλά και δυνατότητα δοκιμής νέων κρασιών που μόλις εμφανίστηκαν στην αγορά, αποτελούν κάποια από τα πλεονεκτήματα αυτού του είδους εναλλακτικού τουρισμού.

Τα οφέλη του γεωγραφικού προορισμού δηλαδή της ευρύτερης περιοχής στην οποία βρίσκεται το οινοποιείο συνοψίζονται στην ανάπτυξη και διαφοροποίηση της τοπικής οικονομίας με την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων της, την ανάπτυξη μιας ενιαίας και μοναδικής θετικής «εικόνας προορισμού» και φήμης, την αύξηση του αριθμού των επισκεπτών και των οικονομικών πόρων που προέρχονται τόσο από τους τουρίστες όσο και από κρατικούς φορείς για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού, την έλξη νέων και επαναλαμβανόμενων τουριστών, τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου.

Ωστόσο σημαντικά είναι και τα οφέλη των φιλοξενούντων κοινωνιών, καθώς ο οινοτουρισμός συμβάλει στη ανάπτυξη της επικοινωνίας, τη διεύρυνση των σχέσεων και του ορίζοντα γνώσεων, την αλλαγή νοοτροπίας, την οικονομική έλξη νέων επενδύσεων, την αύξηση της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης, αλλά και την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών όπως εστιατόρια, ή άλλα καταστήματα.

Τα οφέλη του οινοτουρισμού είναι ποικίλα και επηρεάζουν θετικά τους επαγγελματίες των δυο κλάδων, οίνου και τουρισμού, καθώς επίσης και την τοπική κοινωνία και οικονομία. Αν και τα οινοτουριστικά οφέλη δεν εκτιμώνται στον ίδιο βαθμό από όλους του εμπλεκόμενους, η ιδέα της διαφοροποίησης του οινικού προϊόντος, μέσω του τουρισμού, συναντά τις δύο τελευταίες δεκαετίες ισχυρούς υποστηρικτές με προεξέχοντες τους ίδιους τους καταναλωτές.