Τα «Κόκκινα Φανάρια» μιλούν για τη γυναίκα και τη ζωή μέσα από την ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής

Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης

Η Τσιριγώτη το βράδυ του Σαββάτου μετατράπηκε σε μια απομίμηση της Τρούμπας με τον υπέροχο θίασο του Θεάτρου Περι-Τεχνών να υποδύεται, στο γραφικό αυτό πεζόδρομο της Χαλκίδας, εργαζόμενες και πελάτες του αγοραίου έρωτα, αποπνέοντας στον εξωτερικό χώρο της Οδού Ονείρων το πνεύμα της εποχής αλλά και της συγκεκριμένης περιοχής του Πειραιά.

Η Τρούμπα είναι περιοχή του Πειραιά και το όνομά της το οφείλει σε μια μεγάλη τρόμπα νερού που ήταν τοποθετημένη από τη δεκαετία του 1860 σε μια στέρνα στη διασταύρωση της σημερινής λεωφόρου 2ας Μεραρχίας με την παραλιακή, από την οποία αντλούσαν νερό τα τότε ατμόπλοια του λιμανιού. Καρδιά της Τρούμπας ήταν η μακρόστενη οδός Νοταρά, όπου βρίσκονταν οι περισσότεροι από τους οίκους ανοχής, ενώ στις γειτονικές οδούς Φίλωνος και Κολοκοτρώνη ήταν τα μπαρ και τα καμπαρέ.

Ανεβήκαμε στο σπίτι της Μαντάμ Περί, μια μεταμορφωμένη Οδό Ονείρων σε έναν οίκο ανοχής, όπου μας περίμενε η αφήγηση της ιστορίας των «Κόκκινων Φαναριών». Αυτός ήταν ο χώρος που γεννούσε και σκότωνε όνειρα κοριτσιών, ντυμένων στη φτώχεια και την ανέχεια, κοριτσιών που γέμιζαν το μαγαζί με ναύτες, καπετάνιους, πρωτάρηδες και οι οποίοι αναζητούσαν όχι μόνο πληρωμένο σεξ αλλά και ένα ερωτικό νόημα στη ζωή τους.

Τα τραγούδια μας ταξιδεύουν νοερά στο κλίμα εκείνης της πρόστυχης αλλά και αλλοτινής εποχής σε μια θεατρική παράσταση που συνδιαλέγεται με το σήμερα και πραγματεύεται το θέμα του αγοραίου έρωτα που εκφράζει ελευθερία από τη μια, μοναξιά και δυστυχία από την άλλη.

Το σκηνικό, τα  κουστούμια, η ατμόσφαιρα μιας γειτονιάς εύκολου έρωτα αποτελούν το πυλώνα γύρω από τον οποίο δημιουργούνται κλιμακωτά μια σειρά από σχέσεις. Σχέσεις ερωτικές, σχέσεις ανθρώπινες, σχέσεις ζωής, αγάπης, εμπιστοσύνης και προδοσίας.

Μια παράσταση που δεν της λείπει η διακωμώδηση του επαγγέλματος αυτού που σήμερα αποκαλείται εργασία στο σεξ, χωρίς να φοβάται τις ερωτικές σκηνές και οι οποίες αποδίδουν την ατμόσφαιρα της Τρούμπας, αναπαριστά με στόμφο έναν κόσμο που στο βωμό της σεξουαλικής ευχαρίστησης κυνηγάει το χρήμα χωρίς συνείδηση και οποιαδήποτε μορφής ηθική.

Με μια ματιά στην οικονομία της γυναικείας εργασίας, με εστίαση στην ανάγκη και την επιβίωση, η θεατρική παράσταση μιλά με χειμαρρώδη τρόπο για γυναίκες που κάνουν πεζοδρόμιο, περιγράφει τη φυσική ανθρώπινη ροπή προς τη θαλπωρή  και την οικογένεια, ενώ μέσα από το στυγνό σκηνικό των κόκκινων φαναριών διηγείται ιστορίες κοριτσιών που ζητούν να ζήσουν με ομορφιά τη ζωή τους. Αυτός ο κόσμος της εξαθλίωσης εκπέμπει διάχυτα τα μηνύματα του μοναδικού έρωτα και της αιώνιας αγάπης που κυβερνά κάθε επιλογή μας.

Παράλληλα περιγράφει και το ρόλο της γυναίκας, της γυναίκας κάθε εποχής, μια γυναίκα υποχείριο της ανδροκρατούμενης κοινωνίας, που μπορεί όμως να θυσιαστεί, να διεκδικεί αξίες, να έχει προσδοκίες και να προσμένει κάποιες φορές την κοινωνική συνθήκη του γάμου για να εξελιχθεί.

Με μια σκηνοθετική αποτύπωση, ενός τέτοιου περιβάλλοντος, γεμάτη ένταση, αυτά τα κορίτσια ζουν το όνειρο της φυγής από την πραγματικότητα και αυτής της ζωής στην ένδεια, μέσα από δυνατές ερμηνείες και απαιτητικούς ρόλους. Μικρές και μεγάλες ιστορίες ιεροδούλων και μαστροπών που προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα αδυσώπητο και λυσσαλέο  περιβάλλον μιας χρονικής περιόδου που ξεκινάει από την κατοχή και καταλήγει στη χούντα των συνταγματαρχών, απόλυτη καταγραφή της κακουχίας που φεύγει και επιστρέφει κυκλικά με το ιστορικό ρολόι.

 

Η Πέρη Καραμούζη συγκέντρωσε ένα γυναικείο θίασο, κυρίως, που πραγματικά αναμετράται με το κινηματογραφικό έργο του 1963 και οι γυναίκες ηθοποιοί αποδίδουν με ρεαλισμό την ευτέλεια πρωτίστως και τη συναισθηματικότητα ακολούθως, με την οποία αντιμετώπιζε η κυρίαρχη ανδρική κοινωνία της εποχής τη γυναίκα. Η σκηνοθέτιδα Ιωάννα Μερκουριάδου με την εφεύρεση του δωματίου σκιών και την επιλογή της μουσικής αποδίδει τα ερωτικά πάθη ενός κόσμου που σκοινοβατεί ανάμεσα στο ηθικό και το ανήθικο. Οι τεχνικές της σκηνοθεσίας περιλαμβάνουν ηχητικά ντοκουμέντα τα οποία συμμετέχουν στη ροη της παράστασης, ενώ οι κρυφοί φωτισμοί με την έμφαση στο κόκκινο φως σηματοδοτούν και περιγράφουν το περιβάλλον  του σπιτιού της Μαντάμ Περί.

Και όλα αυτά για να αποδείξουν στο τέλος ότι ακόμη και μέσα από τη φτώχεια, την αδυναμία εξέλιξης και την υποβάθμιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, μπορούμε να πορευόμαστε και να αισιοδοξούμε ότι η ζωή είναι πραγματικά όμορφη. Με αυτήν ακριβώς την αίσθηση μας άφησε το σαββατόβραδο το Περι-Τεχνών, ύστερα από αυτήν την κατάθεση ψυχής των συντελεστών του, ότι δηλαδή η ζωή με το θέατρο και τις ιστορίες του είναι πολύ όμορφη.