.jpg)
Το Ghetto Magazine, το μεγαλύτερο θεματικό πολιτιστικό περιοδικό της Εύβοιας, ακολουθεί και προάγει το θέατρο στη Χαλκίδα και ήταν χορηγός επικοινωνίας στην θεατρική παράσταση «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», ένα έργο του Ντάριο Φο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. Η ομάδα του Ghetto, επίσημη καλεσμένη, παρακολούθησε μια εντυπωσιακή παράσταση, με έντονο το στοιχείο της καυστικής σάτιρας, που μέσα από τις μεταμφιέσεις και τις παραστατικές ερμηνείες των ηθοποιών, πραγματευόταν βαθυστόχαστα θέματα με κυρίαρχο τη σχέση εξουσίας και βίας, όπως και τη σύνδεση της εργασίας με το συστημικό κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής, εξερευνώντας παράλληλα το δίκαιο και το άδικο.
Η ιστορία του έργου
Στη διάρκεια της Άνοιξης του 1970 ένα μεγάλο μέρος του κοινού των παραστάσεων που ήταν εργάτες, φοιτητές, προοδευτικοί δημοκράτες προέτρεψε το Ντάριο Φο να γράψει ένα θεατρικό έργο για τη σφαγή στην Αγροτική Τράπεζα του Μιλάνου και τη δολοφονία του Πινέλι, ένα έργο που θα πραγματευόταν τα αίτια και τις πολιτικές επιπτώσεις αυτών των γεγονότων. Ο λόγος πίσω από το αίτημα αυτό ήταν η τρομακτική έλλειψη πληροφόρησης γύρω από αυτό το ζήτημα. Αφού πέρασε το αρχικό σοκ, τα ΜΜΕ σιωπούσαν: οι δημοσιογράφοι της επίσημης Αριστεράς, με πρώτη την εφημερίδα “Ουνιτά” (L’Unita), παρέμεναν εξαιρετικά προσεκτικοί και δεν προχωρούσαν πέρα από σποραδικά σχόλια του τύπου: «Το γεγονός είναι ανησυχητικό», «Πόσο μυστηριώδης είναι ο θάνατος του Πινέλι, κατ’ αυτόν τον τρόπο θα παραμείνει τυλιγμένη στο μυστήριο η σφαγή στις τράπεζες». Όλοι περίμεναν να «χυθεί άπλετο φως». Περίμεναν, αρκεί να μη γινόταν φασαρία. Ως συνέπεια αυτής της κατάστασης προέκυψε «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού».
Ο Σαλτιμπάγκος ηθοποιός
Ο Πάνος Βλάχος, η ψυχή της παράστασης, ερμηνεύει ένα γελωτοποιό που διεισδύει στα κατατόπια της εξουσίας τη λοιδορεί, τη χλευάζει, την περιγελά. Μας περιγράφει το πώς έχει ζήσει το άδικο, συνομιλεί με χιούμορ ακόμα και με το Θεό τη στιγμή που επεξεργάζεται την ίδια τη χριστιανική επανάσταση και τις αξίες της. Ως σαλτιμπάγκος μεταμφιέζεται σε χαρακτήρες που εμπεριέχουν τις ψυχώσεις και τις νευρώσεις του συστήματος, προσδίδοντας με μαεστρία ερωτηματικά στα αξιακά συστήματα που θωρακίζουν τους φαινομενολογικά ανόθευτους θεσμούς. Η ερμηνεία του Πάνου Βλάχου άκρως εντυπωσιακή, με ποικιλία στις υποκριτικές μεθόδους, stand up στιγμές, εμπλοκή του θεατή, και με αναφορές στο ρεπερτόριο των μεγάλων Ελλήνων ηθοποιών του κινηματογράφου και του θεάτρου, κάτι που κάνει ένα ιταλικό έργο τόσο οικείο στον Έλληνα θεατή.
Ο συγγραφέας Ντάριο Φο
Ο Ντάριο Φο, (γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1926, Λετζιούνο-Σαντζιάνο, Ιταλία – πέθανε στις 13 Οκτωβρίου 2016, Μιλάνο), ήταν Ιταλός πρωτοποριακός θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός-μίμος που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1997. Αντιμετώπισε συχνά την κυβερνητική μομφή ως θεατρικός καρικατουρίστας με έμφαση στην κοινωνική αναταραχή.
Η πρώτη θεατρική εμπειρία του Φο ήταν η συνεργασία με σατιρικές επιθεωρήσεις για μικρά καμπαρέ και θέατρα. Αυτός και η σύζυγός του, η ηθοποιός Φράνκα Ράμε, παρήγαγαν (1962) χιουμοριστικά σκετς στην τηλεοπτική εκπομπή Canzonissima που σύντομα τους έκαναν δημοφιλείς δημόσιες προσωπικότητες. Ίδρυσαν τις θεατρικές εταιρείες Campagnia Dario Fo–Franca Rame (1958), Nuova Scena (1968) και Collettivo Teatrale La Comune (1970), αναπτύσσοντας ένα ενεργητικό θέατρο πολιτικής, συχνά βλάσφημο και σκατολογικό, αλλά με τις ρίζες του στην παράδοση της Commedia dell’ Arte, το οποίο αναμειγνύονταν με αυτό που ο Φο αποκαλούσε «ανεπίσημη αριστερά». Με τον τελευταίο θίασο άρχισαν να περιοδεύουν σε εργοστάσια, πάρκα και γυμναστήρια. Ο Φο έγραψε περισσότερα από 80 θεατρικά έργα, συνυπογράφοντας μερικά από αυτά με τη σύζυγό του Ράμε. Μεταξύ των πιο δημοφιλών του θεατρικών έργων είναι το Morte incidentale di un anarchico (1970, Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού) και το Non si paga, non si paga! (1974; Δεν μπορούμε να πληρώσουμε; Δεν θα πληρώσουμε!).
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Κακλέας
Ο Γιάννης Κακλέας είναι Έλληνας σκηνοθέτης του Θεάτρου, γεννημένος στο Ντεπό, στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε υποκριτική στη Δραματική σχολή του Ζήση Χαρατσάρη, στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης – Κάρολος Κουν και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές υποκριτικής στο Webber Douglas Academy of Dramatic Arts, στο Λονδίνο και είναι απόφοιτος της σχολής σκηνοθεσίας Θεάτρου του Drama Centre of London. Έχει διδάξει υποκριτική και σκηνοθεσία, ενώ έχει συνεργαστεί με το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, με το Εθνικό Θέατρο καθώς επίσης και με τα μεγάλα αστικά θέατρα του Κέντρου, σκηνοθετώντας περισσότερες από 120 θεατρικές παραστάσεις.
Η παράσταση «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», είναι σκηνοθετημένη με έμφαση στην προσωπικότητα του συγγραφέα Ντάριο Φο, πλήρως εναρμονισμένη με τα σύγχρονα δεδομένα και με εστίαση στην ιστορική συνέχεια των ρηξικέλευθων μηνυμάτων εναντίων της κωλυσιεργίας του συστήματος να παράγει δικαιοσύνη. Η σκηνοθεσία του Κακλέα μας κάνει να διαπιστώσουμε ότι ενώ είναι ένα έργο του 1970, παρουσιάζεται τόσο επίκαιρο, καθώς οι αγκυλώσεις της εξουσίας, η επικράτηση του ισχυρού, η διαιώνιση της αδικίας, εμφανίζονται και στα σημερινά πολιτικά συστήματα, πόσο μάλλον και στην Ελλάδα. Η σάτιρά του έντεχνα μας ταξιδεύει, πότε στο Μιλάνο της δεκαετίας του 70 και πότε στη σύγχρονη Ελλάδα, ενώ συνάμα καλλιεργεί και επιδιώκει με επιδέξιο τρόπο την αναπόφευκτη σύγκριση.
Οι ερμηνείες
Όλοι οι ηθοποιοί που πλαισιώνουν τον Πάνο Βλάχο, τραγουδούν και παίζουν, έχοντας το δικό τους χρόνο να λάμψουν. Η θεατρική ομάδα με πλούσια ενέργεια, ταχύτητα, εναλλαγή μουσικής και υποκριτικής λειτουργεί ώστε το έργο να κρατά σε εγρήγορση το θεατή, χωρίς να παρουσιάζει κενά. Όλοι οι ηθοποιοί, ακολουθώντας τη σκηνοθετική ματιά του Κακλέα, συντελούν ώστε στο έργο να πρωτεύουν τα ριζοσπαστικά μηνύματα τα οποία εξάγονται τόσο από τη μιούζικαλ αισθητική όσο και από τις κωμικοτραγικές παραστατικές καταστάσεις.
Η μουσική
Η μουσική που έχει γράψει και παίζει ζωντανά πάνω στη σκηνή ο Βάιος Πράπας δημιουργεί μια άλλη αίσθηση, αφενός γιατί η παράσταση αποκτά στοιχεία μιούζικαλ και αφετέρου γιατί αποδίδει με έντονο τρόπο το ζωντανό και το άμεσο. Ο Πάνος Βλάχος τραγουδά και παίζει επίσης μουσική σε τραγούδια, των οποίων τους στίχους έχει ο ίδιος γράψει, διατρέχοντας μέσα από τις μελωδίες όλα τα σύγχρονα μουσικά ακούσματα επικαιροποιώντας το έργο και δίνοντάς του δύναμη.
Το μήνυμα
Το έργο περιστρέφεται γύρω από την επανάσταση, την οποία διηγείται ένας γελωτοποιός και την παρουσιάζει ως μια ιστορία. Σαν τις ιστορίες όλων αυτών των ανθρώπων που έχουν επικρατήσει και αποτελούν ιστορικά πρόσωπα και πρόσωπα της επικαιρότητας, από τον Ιησού και τους πολιτικούς μέχρι και τους άγνωστους αναρχικούς. Το μαύρο χιούμορ του Ντάριο Φο ξεδιπλώνει την αφήγηση και τις κωμικοτραγικές καταστάσεις γύρω από τη θυσία ενός αθώου για να της προσδώσει τη δέουσα αξία και να στηλιτεύσει την υποκρισία της γραφειοκρατικής εξουσίας. Γελοιοποιεί τους ανθρώπους για να γελοιοποιήσει την εξέλιξη ενός κοινωνικοπολιτικού συστήματος που ακολουθεί έμπρακτα το νόμο του ισχυρού αδιαφορώντας για τον άνθρωπο και τη ζωή του. Η δημιουργία τόσο ευθυμογραφικών καταστάσεων και χαρακτήρων εν τέλει καταλήγει σε μια πνευματική εγρήγορση για το θεατή αφού το φέρνει μπροστά στην αξία της επανάστασης και του μηδενισμού, καλώντας τον να αναζητήσει τη σημασία της ολιστικής καταστροφής, την οποία φέρνει η έκρηξη μιας βόμβας.
Κι έτσι λοιπόν φύγαμε έχοντας πρώτα γελάσει και έπειτα αναρωτηθεί αν πραγματικά, στο σήμερα, κρατάμε την κατάσταση στα χέρια μας, αν εφησυχάζουμε στο άδικο που συμβαίνει στο διπλανό μας, αν η βία της εξουσίας θα φτάσει στο σπίτι μας, και αν τελικά θέλουμε να βάλουμε σε όλα αυτά εκρηκτική ύλη.
Γιατί πραγματικά «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», ήταν μια παράσταση μπόμπα.
