Ο εκκεντρικός, “δικός μας” Γιάννης Σκαρίμπας

Ο Γιάννης Σκαρίμπας ήταν γόνος ιστορικής οικογένειας από την Φωκίδα, αφού ο πατέρας του, Ευθύμιος Σκαρίμπας, ήταν απόγονος αγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Ξεκίνησε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Αίγιο  και τις ολοκλήρωσε στην Πάτρα. Το 1915 εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα, για να εργαστεί εκεί ως εκτελωνιστής.

Στα γράμματα εμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του 1910 με ποιήματα και πεζά που δημοσίευσε σε διάφορα περιοδικά της Αθήνας και στις εφημερίδες Εύριπος και Εύβοια της Χαλκίδας, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός. Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση με το πραγματικό του όνομα έγινε το 1929, όταν έλαβε το Α΄ βραβείο διηγήματος για το πεζό Ο καπετάν Σουμερλής ο Στουραΐτης, το οποίο δημοσίευσε στο περιοδικό Ελληνικά Γράμματα.

Ο μπαρμπα-Γιάννης Σκαρίμπας, όπως ήταν γνωστός στους φίλους του, έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα και ταξίδεψε ελάχιστα. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1984 και τάφηκε στο κάστρο του Καράμπαμπα.

Ο Γιάννης Σκαρίμπας υπήρξε μια πολυδιάστατη φυσιογνωμία των Ελληνικών Γραμμάτων αφού ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη του γραφτού λόγου, διήγημα, νουβέλα, ποίηση, μυθιστόρημα, ιστορικό δοκίμιο, θέατρο, Καραγκιόζη, σχολιογραφία κ.λ.π.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του συνόλου των κριτικών και των μελετητών του στη χώρα μας, σφράγισε με την παρουσία του την ελληνική ηθογραφία, για να συνεχίσει αργότερα σε άλλους χώρους που δεν είχαν καμιά σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο γραφής.

Ο Σκαρίμπας έγραψε και θεατρικά έργα με κορυφαίο τον «Ήχο του κώδωνος» και άλλα στο ίδιο ύφος του παράλογου όπως: το «Σεβαλιέ Σερβάν της κυρίας», την «Κυρία του τραίνου», τον «πάτερ Συνέσιο», τα «Καγκουρώ», το «σημείο του σταυρού» κ.ά. Σημαντική ήταν η προσφορά του Σκαρίμπα και στην ιστορία που όπως πίστευε δεν έδιδε την πραγματική εικόνα του εθνικού μας βίου.

Έτσι ύστερα από πολύχρονες προσπάθειες και θυσίες κατόρθωσε να συγκεντρώσει πολύτιμα στοιχεία και να γράψει το πολυσυζητημένο τρίτομο έργο του, το «Εικοσιένα και η αλήθεια» που προκάλεσε αληθινό σάλο η έκδοσή του. Δε γράφει βέβαια ιστορία -με τη σωστή έννοια του όρου- στο τρίτομο αυτό έργο του ο Σκαρίμπας. Άνοιξε όμως διαδρόμους μέσα από τους οποίους οι ιστορικοί του μέλλοντος θα πορευτούν για ν’ ανακαλύψουν την κρυμμένη στα βαθιά σκοτάδια και τη σκόνη των Κρατικών Αρχείων αληθινή ιστορία του τόπου μας, που ως τότε ήταν τροφή των ποντικών, της υγρασίας των υπογείων.

Έφυγε από τη ζωή στα 91 του, έχοντας αποκτήσει 5 παιδιά και μια μεγάλη οικογένεια.

Χαλκίδα

Νάν’ σπασμένοι οι δρόμοι, να φυσάει ο νότος κι εγώ καταμονάχος και να λέω: τι πόλη! Να μην ξέρω αν είμαι –μέσα στην ασβόλη– ένας λυπημένος Πιερότος!

Φύσαε –είπα– ο νότος κι έλεγα: Η Χαλκίδα, ω Χαλκίδα – πόλη (έλεγα) και φέτος ήμουν – στ’ όνειρό μου είδα – Περικλέτος, πάλι Περικλέτος ήμουν – είδα… Έτσι έλεγα!

Ήσαν μάταιοι μου οι κόποι πάν’ σε ξύλο κούφιο, πρόστυχο, ανάρια, ως θερία, ως δέντρα –αναγλυμένοι– ως ψάρια τα όνειρά μου (μούμιες) κι οι ανθρώποι.

Τώρα; Πόλη, τρέμω τα γητέματά σου κι είμαι ακόμα ωραίος σαν το Μάη μήνα, κρίμα, λέω, θλιμμένη νάσαι κολομπίνα και να κλαίω εγώ στα γόνατά σου.

Έτσι νάν’ σπασμένοι, να φυσά απ’ το νότο και με πίλο κλόουν να γελάς, Χαλκίδα: Αχ, νεκρόν στο χώμα –να φωνάζεις– είδα έναν μου ακόμη Πιερότο!…

 

 

με πληροφορίες από: tvxs.gr,ogdoo.gr