Λιονταρόψαρο: Το δηλητηριώδες ψάρι που έχει εισβάλει στις θάλασσες της Εύβοιας

Όλο και περισσότεροι ψαράδες στην Εύβοια και την Σκύρο εντοπίζουν λιονταρόψαρα, τα ψάρια – εισβολείς. Τα θαλάσσια οικοσυστήματα της χώρας μας αποτελούν πλέον προνομιακό πεδίο ανάπτυξης του συγκεκριμένου ψαριού, το οποίο μέχρι πρότινος δεν το συναντούσαμε στις ελληνικές θάλασσες.

λιονταρόψαρο ή λεοντόψαρο: Με την ονομασία λιονταρόψαρα ή λεοντόψαρα είναι γνωστά τα μέλη του γένους Πτερόεις (Pterois), το οποίο είναι γένος δηλητηριωδών τροπικών θαλάσσιων ψαριών της οικογένειας των Σκορπαινίδων. Τα λιονταρόψαρα χαρακτηρίζονται από τον έντονο χρωματισμό τους με κόκκινες, λευκές, μαύρες και κρεμ λωρίδες, εντυπωσιακά θωρακικά πτερύγια και δηλητηριώδεις άκανθες. Τα λιονταρόψαρια είναι δημοφιλή ψάρια ενυδρείου. Αν και προέρχονται από τον Ινδικό και τον Ειρηνικό ωκεανό, πλέον έχουν επεκταθεί και εισβάλλει στον δυτικό Ατλαντικό, την Καραϊβική και τη Μεσόγειο.

Τα λεοντόψαρα μπορούν να ζήσουν από 5 έως 15 χρόνια και έχουν σύνθετες συμπεριφορές ερωτοτροπίας και ζευγαρώματος. Τα θηλυκά απελευθερώνουν δύο συστάδες αυγών γεμάτες βλέννα, τα οποία μπορούν να περιέχουν έως και 15.000 αυγά. Οι μελέτες για τις αναπαραγωγικές συνήθειες των λιονταρόψαρων έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Όλα τα είδη είναι αποσηματικά: έχουν εμφανή χρωματισμό με ρίγες με έντονες αντιθέσεις και μεγάλα πτερύγια που προβάλλουν, τονίζοντας την ικανότητά τους να αμυνθούν.

Διατροφή

Σύμφωνα με μια μελέτη που περιελάμβανε την εκτομή περισσότερων από 1.400 στομαχιών λιονταρόψαρων στα ύδατα της Βόρειας Καρολίνας, τα λιονταρόψαρα τρέφονται κυρίως με μικρά ψάρια, ασπόνδυλα και μαλάκια σε μεγάλες ποσότητες. Η ποσότητα θηραμάτων στο στομάχι λιονταριού κατά τη διάρκεια μιας ημέρας υποδηλώνει ότι η λιοντάρι τρέφεται πιο ενεργά από τις 7:00 έως τις 11:00 π.μ. και μειώνει τη σίτιση όλο το απόγευμα. Τα λιονταρόψαρα είναι ειδικευμένοι κυνηγοί, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένους διμερείς μυς της ουροδόχου κύστης για να παρέχουν ακριβή έλεγχο της θέσης τους στη στήλη του νερού, επιτρέποντας στα ψάρια να αλλάξουν το κέντρο βάρους του για να επιτεθούν καλύτερα στο θήραμα. Στη συνέχεια, το λιονταρόψαρο απλώνει τα μεγάλα θωρακικά πτερύγια του και καταπίνει το θήραμά του με μία κίνηση. Φυσούν πίδακες νερού ενώ πλησιάζουν το θήραμα, προφανώς για να το αποπροσανατολίσουν. Εκτός από τη σύγχυση του θηράματος, αυτοί οι πίδακες νερού αλλάζουν επίσης τον προσανατολισμό του θηράματος, έτσι ώστε τα μικρότερα ψάρια να βλέπουν το λιονταρόψαρο. Αυτό οδηγεί σε πιο αποτελεσματικό κυνήγι, καθώς η κατανάλωση από το κεφάλι είναι ευκολότερη.

Θηρευτές και παράσιτα

Εκτός από τις περιπτώσεις μεγαλύτερων ατόμων που μπορεί να κανιβαλίσουν μικρότερα άτομα, τα ενήλικα λιονταρόψαρια έχουν λίγους αναγνωρισμένους φυσικούς θηρευτές, πιθανότατα από την αποτελεσματικότητα των δηλητηριώδων ακάνθων τους. Οι σμέρνες, το ψάρι κορνέτα (Fistularia commersonii), και μεγάλοι ροφοί, όπως ο ροφός τίγρης (Mycteroperca tigris) και ο ροφός του Νάσσαου (Epinephelus striatus), έχουν παρατηρηθεί να κυνηγούν λιονταρόψαρια. Παραμένει άγνωστο, ωστόσο, πόσο συχνά αυτοί οι θηρευτές κυνηγούν λιονταρόψαρα. Οι καρχαρίες πιστεύεται επίσης ότι είναι σε θέση να φάνε λιονταρόψαρα χωρίς να πάθουν ζημιά από τα αγκάθια. Αξιωματούχοι του πάρκου του Ροατάν στην Ονδούρα προσπάθησαν να εκπαιδεύσουν τους καρχαρίες να τρέφονται με λιονταρόψαρια από το 2011 σε μια προσπάθεια να ελέγξουν τους διεισδυτικούς πληθυσμούς στην Καραϊβική. Το σκουλήκι Μπόμπιτ, ένα αρπακτικό ενέδρας, έχει κινηματογραφηθεί να κυνηγά λιονταρόψαρα στην Ινδονησία. Οι θηρευτές των προνυμφών και των νεαρών λιονταρόψαρων παραμένουν άγνωστοι, αλλά μπορεί να αποδειχθούν ότι είναι ο πρωταρχικός περιοριστικός παράγοντας των πληθυσμών λιονταρόψαρων στην φυσική τους περιοχή.

Τα παράσιτα έχουν παρατηρηθεί ελάχιστα και θεωρείται ότι είναι σπάνια. Περιλαμβάνουν ισόποδα και βδέλλες.

Αλληλεπίδραση με ανθρώπους

Το λιονταρόψαρο είναι γνωστό για τις δηλητηριώδεις άκανθές του, ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό των θαλάσσιων ψαριών. Η ισχύς του δηλητηρίου τους τα καθιστά εξαιρετικά αρπακτικά και επικίνδυνα για τους ψαράδες και τους δύτες. Το δηλητήριο προκαλεί αρνητικές ινότροπες και χρονότροπες δράσεις όταν χορηγήθηκε σε καρδιές βατράχου και μαλάκιων και έχει προκαλεί πτώση της πίεσης σε κουνέλια. Αυτά τα αποτελέσματα πιστεύεται ότι οφείλονται στην απελευθέρωση μονοξειδίου του αζώτου. Στους ανθρώπους, το δηλητήριο μπορεί να προκαλέσει συστηματικά αποτελέσματα όπως πολύ έντονο πόνο, ναυτία, έμετο, πυρετό, δυσκολία στην αναπνοή, σπασμούς, ζάλη, ερυθρότητα στην πληγείσα περιοχή, πονοκέφαλο, μούδιασμα, παραισθησία, καούρα, διάρροια και εφίδρωση. Σπάνια, τέτοια τσιμπήματα μπορούν να προκαλέσουν προσωρινή παράλυση των άκρων, καρδιακή ανεπάρκεια, ακόμη και θάνατο. Οι θάνατοι είναι συχνοί σε πολύ μικρά παιδιά, ηλικιωμένους, άτομα με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα ή σε άτομα που είναι αλλεργικά στο δηλητήριό τους. Το δηλητήριό τους είναι σπάνια θανατηφόρο για υγιείς ενήλικες, αλλά ορισμένα είδη έχουν αρκετό δηλητήριο για να προκαλέσουν ακραία δυσφορία για αρκετές ημέρες. Ωστόσο, το δηλητήριο μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία, μια σοβαρή και συχνά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που απαιτεί άμεση επείγουσα ιατρική περίθαλψη, σε αλλεργικά άτομα. Σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις στο δηλητήριο του Pterois περιλαμβάνουν πόνο στο στήθος, σοβαρές αναπνευστικές δυσκολίες, πτώση της αρτηριακής πίεσης, πρήξιμο της γλώσσας, εφίδρωση, καταρροή ή μειωμένη ομιλία. Τέτοιες αντιδράσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες εάν δεν αντιμετωπιστούν.

 

Με πληροφορίες από thecaller.gr