Η ζωή στον μικρό θαυματουργό υγρότοπο του Κολοβρέχτη στην Εύβοια

Ένας μικρός υγρότοπος της Εύβοιας που παρά τις συνεχείς ανθρωπογενείς πιέσεις κατορθώνει να μαγνητίζει, ιδιαίτερα κατά την μεταναστευτική περίοδο, δεκάδες είδη της ορνιθοπανίδας. Ο Κολοβρέχτης είναι ένας παράκτιος υγρότοπος που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα βόρεια της Χαλκίδας, πολύ κοντά στην κωμόπολη των Ψαχνών. Ονομάζεται πιο τυπικά Υγρότοπος ή Έλος Ψαχνών αλλά και Λιβάδι, ωστόσο η λαϊκή ονομασία Κωλοβρέχτης έχει μεγαλύτερη αξία, καθώς ίσως φανερώνει ότι κάποτε στην περιοχή γινόταν το ομώνυμο είδος ψαρέματος που απαιτεί το τράβηγμα μεγάλων διχτυών από τα ρηχά και ανάγκαζε τους ψαράδες να βραχούν. Απλώνεται σε μια περιοχή χιλίων περίπου στρεμμάτων, μια έκταση που είναι περίπου η μισή από την παλαιότερη φυσική έκταση του υγροτόπου. Στα δυτικά καταλήγει στον Βόρειο Ευβοϊκό, στα βόρεια χωρίζεται από τις καλλιέργειες της περιοχής μέσω μικρών καναλιών και ρεμάτων και στα ανατολικά και νότια οριοθετείται από μικρούς λόφους. Το μεγαλύτερο τμήμα του υγροτόπου αποτελείται από ένα έλος γλυκού νερού που δημιουργείται από ένα μικρό ρέμα στην αρχή της πεδιάδας των Ψαχνών και από καρστικές πηγές. Πιο κοντά στη θάλασσα τα νερά γίνονται υφάλμυρα, ενώ κοντά στις εκβολές του ποταμού έχει δημιουργηθεί ένα ιχθυοτροφείο.

Παρότι σχετικά μικρός σε μέγεθος ο Κολοβρέχτης συγκεντρώνει πολλά ενδιαφέροντα οικοτοπικά στοιχεία, όπως υγρολίβαδα, καλαμιώνες, αλμυρόβαλτους, αμμώδεις νησίδες, αλίπεδα, ρηχούς αμμώδης βυθούς, λόφους με μακία, κ.ά. Είναι σημαντικό ότι κοντά στον υγρότοπο, στην θέση Βολέρι βρίσκεται μια σημαντική θέση της παλαιολιθικής εποχής. Η περιοχή μαγνήτιζε τους πρώτους ανθρώπους γιατί εδώ επικρατούν οι σκληροί πυριτόλιθοι, ένα από τα πρώτα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή λίθινων εργαλείων. Ο Κωλοβρέχτης αποτελεί ένα τρανταχτό παράδειγμα κακοδιαχείρισης, παρανομιών και εγκατάλειψης που χαρακτηρίζει πολλούς μικρούς υγρότοπους της χώρας μας.

Η υποβάθμιση είναι συνεχής και περιλαμβάνει την ρίψη στο ποτάμι βιομηχανικών αποβλήτων και αστικών λυμάτων, τις φωτιές στους καλαμιώνες για την επέκταση των χωραφιών, τις μικρές χωματερές και τα σκουπίδια και όλα αυτά χωρίς να υπολογίσει κανείς την όχληση από τον βασικό οδικό άξονα της κεντρικής Εύβοιας που περνάει μέσα από τον πυρήνα του οικοσυστήματος. Με όλα αυτά είναι σχεδόν θαύμα που ακόμα ο Κωλοβρέχτης προσελκύει τόσα πολλά είδη της άγριας ζωής.

Η βλάστηση στην περιοχή αποτελείται κυρίως από αγριοκαλαμιές και βατομουριές από την ηπειρωτική πλευρά και από βούρλα που εναλλάσσονται με αλόφυτα από τη μεριά της θάλασσας. Στους γύρω λόφους αναπτύσσεται τυπική μεσογειακή βλάστηση με σκίνα, αγριελιές, κοκκορεβυθιές, αριές, γαύρους, πικροδάφνες, σπάρτα, θυμάρια, ρίγανες, εφέδρες, ασφάκες, αγριοσπάραγγα, ασφόδελους, λαδανιές και λίγα πεύκα, ενώ σχεδόν παντού αναπτύσσονται αλμυρίκια.

Η σημασία του Κωλοβρέχτη για την ορνιθοπανίδα είναι τεράστια. Στην κορυφή των πουλιών που χρησιμοποιούν τον υγρότοπο ως ενδιάμεσο σταθμό στην μετανάστευση τους βρίσκονται οι χαλκόκοτες και οι καλημάνες.

Από τα αρπακτικά ξεχωρίζει η περιστασιακή παρουσία του ψαραετού και ακολουθούν είδη, όπως, καλαμόκιρκοι, λιβαδόκιρκοι, γερακίνες, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα, κιρκινέζια, πετρίτες και μαυροκιρκίνεζα. Από τα νυχτόβια αρπακτικά στην περιοχή ζούνε κουκουβάγιες και γκιώνηδες. Από τα παρυδάτια και υδρόβια είδη εδώ απαντώνται μαυροβουτηχτάρια, κορμοράνοι, μικροτσικνιάδες, κρυπτοτσικνιάδες, σταχτοτσικνιάδες, αργυροτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, βαρβάρες, πρασινοκέφαλες πάπιες, ψαλίδες, κιρκίρια, νεροκοτσέλες, φαλαρίδες, νερόκοτες, καλαμοκανάδες, ποταμοσφυριχτές, θαλασσοσφυριχτές, αργυροπούλια, λασποσκαλίδρες, νανοσκαλίδρες, λασπότρυγγες, ακτίτες, κοκκινοσκέληδες, πρασινοσκέληδες, τουρλίδες, μαχητές και μπεκατσίνια.

Στις αμμολωρίδες σταθμεύουν μεγάλα κοπάδια από γλάρους και γλαρόνια με είδη όπως, καστανοκέφαλους γλάροι, λεπτόραμφοι γλάροι, μαυροκέφαλοι γλάροι, ασημόγλαροι, νανόγλαροι, χειμωνογλάρονα, νανογλάρονα, ποταμογλάρονα και μαυρογλάρονα. Άλλα είδη της περιοχής είναι τα τρυγόνια, τα γιδοβύζια, οι σταχτάρες, οι τσαλαπετεινοί, οι αλκυόνες, οι κορυδαλλοί, τα σταβλοχελίδονα, τα σπιτοχελίδονα, οι νεροκελάδες, οι κοκκινοκελάδες, οι τρυποφράχτες, οι καρβουνιάρηδες, οι σταχτοπετρόκληδες, οι καστανολαίμηδες, οι μαυρολαίμηδες, οι τσίχλες, οι μαυροσκούφηδες, οι μαυροτσιροβάκοι, οι σχοινοποταμίδες, οι κιστικόλες, οι θαμνοφυλλοσκόποι, οι κοκκινοκεφαλάδες, τα ψαρόνια, τα φανέτα, οι καρδερίνες, οι φλώροι, τα σκαρθάκια, τα καλαμοτσίχλονα και οι τσιφτάδες.

Από τα αμφίβια στην περιοχή ζούνε πρασινόφρυνοι, δεντροβάτραχοι και βαλκανοβάτραχοι. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει είδη όπως, ποταμοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, κρασπεδοχελώνες, τυφλίτες, σαμιαμίδια, τρανόσαυρες, σιλιβούτια, αβλέφαρους, λιακόνια, τυφλίνους, έφιους, λαφιάτες, δεντρογαλιές, σαπίτες, νερόφιδα, σαΐτες και σπιτόφιδα. Από τα θηλαστικά στην περιοχή εμφανίζονται αλεπούδες, πετροκούναβα, νυφίτσες, σκαντζόχοιροι και διάφορες νυχτερίδες.

 

Πηγή: naturagraeca.com