.jpg)
Η πρόσφατη επίσκεψη και παραμονή μας στη Βόρεια Εύβοια με αφορμή το Evia Film Project, δεν ήταν απλώς μία συνάντηση με μια μεγάλη πολιτιστική εκδήλωση, αλλά το ραντεβού που δίνουμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια για να εξετάσουμε ιδίοις όμμασι την εξέλιξη και την ανάκαμψη ενός τόπου που κινδύνεψε να αφανιστεί λίγα χρόνια πριν, λόγω των μεγάλων πυρκαγιών.
Το σπουδαίο με το Φεστιβάλ αυτό, που λέγεται Evia Film Project, είναι πως όλες οι δράσεις του είναι χτισμένες γύρω μία λογική που προάγει τη βιωσιμότητα, την περιβαλλοντική συνείδηση, και την ουσιαστική γνωριμία με τα φυσικά χαρίσματα, και τις πληγές του τόπου.
Όπως μας πληροφορεί η Υπεύθυνη Επικοινωνίας του Φεστιβάλ, Δήμητρα Νικολοπούλου, στο πλαίσιο αυτό, ήδη από την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του Project έχει ξεκινήσει μία συνεργασία με την WWF Ελλάς ώστε να οργανώνονται εκδρομές σε όλα τα τοπικά βουνά, με μια ομάδα ανθρώπων που μιλούν στους επισκέπτες για το τι ακριβώς έχει συμβεί στο μέρος που βρίσκονται, και πως αναγεννάται το δάσος. Η δράση αυτή συνομιλεί μάλιστα και με ανθρώπους του εξωτερικού οι οποίοι κατάγονται από χώρες οι οποίες δεν καίγονται ή λόγω κλίματος δεν έχουν φωτιές και δεν ξέρουν τι σημαίνει αυτό το φαινόμενο. Υπάρχουν κάποιες κεντροευρωπαϊκές χώρες, διευκρινίζει η Δήμητρα, στις οποίες οι φωτιές σε σχέση με εμάς είναι σε πολύ μικρότερο ποσοστό. Χώρες όπως η Ισπανία ή η Πορτογαλία δεν έχουν συχνά καιρικά φαινόμενα όπως τους δυνατούς ανέμους που έχουμε στην Ελλάδα, ώστε να εξαπλωθεί μια πυρκαγιά και να γίνει ανεξέλεγκτη. Έχουν επίσης άλλη καινοτομία στα δάση, είναι πολύ πιο προετοιμασμένοι, και έτσι δεν υπάρχουν αυτά τα «Mega fires» που έχουμε εμείς εδώ.
Οι δράσεις γνωριμίας όμως με τον τόπο δεν σταματούν εδώ.
Εκείνο που τελικά μας επηρέασε φέτος περισσότερο και από τις ίδιες τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ, ήταν η μετακίνησή μας από και προς αυτές, οι οποίες ήταν σχεδιασμένες έτσι ώστε καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής να παρατηρούμε το φυσικό τοπίο της Εύβοιας είτε περιφερειακά διασχίζοντας την θάλασσα, είτε περνώντας μέσα από τα καμένα ή και αναγεννημένα σιγά-σιγά δάση επιλέγοντας τη διαδρομή μέσω περιφερειακών οδών.
Συγκεκριμένα, για την Ημερίδα που διοργανώθηκε στο χωριό Λίμνη, με τίτλο: «Κινηματογραφώντας το Ελληνικό καλοκαίρι: Φως και μύθοι, στερεότυπα και προκλήσεις», η μεταφορά μας από την Αιδηψό έγινε παραθαλάσσια μέσω μιας μικρής κρουαζιέρας που διέσχισε τα ύδατα παράλληλα με τη φυσική ακτογραμμή της Βόρειας Εύβοιας, και μας έδωσε την ευκαιρία να θαυμάσουμε την επιβλητική ομορφιά της ορεινής καταπράσινης όψης της Ευβοίας, η οποία αποτελούνταν από κομμάτια γης που είτε είχαν αναγεννηθεί, είτε είχαν μείνει ανέγγιχτα από τις φωτιές λόγω της εγγύτητάς τους στη θάλασσα. Σε αντίθεση με αυτή τη διαδρομή ωστόσο, για να μεταφερθούμε στο χωριό της Αγίας Άννας ταξιδέψαμε οδικώς. Αυτό μας πρόσφερε το χρόνο να παρατηρήσουμε από πολύ κοντά τις μεγάλες εκτάσεις καμένης γης που αποτελούν ακόμη σημαντικό κομμάτι του φυσικού τοπίου του τόπου, αλλά και την προσπάθεια του δάσους να διεκδικήσει ξανά τα κεκτημένα, απλώνοντας εδώ και εκεί μικρά δέντρα και χαμηλή βλάστηση που έσφυζαν από ζωή.
Συζητώντας με διάφορους ντόπιους στις διάφορες στάσεις και περιπάτους μας κατά την παραμονή μας και περιπλάνησή μας την περιοχή, μάθαμε επίσης κάποια πολύ σημαντικά πράγματα που σχετίζονται με τις αλλαγές του φυσικού τοπίου στις οποίες γίναμε μάρτυρες. Οι πληροφορίες που πήραμε σχετίζονται με την φυσική και τεχνητή αναδάσωση της περιοχής. Μάθαμε λοιπόν πως Μεσογειακά δάση όπως αυτά στα οποία συναντάμε χαλέπιος πεύκη, βελανιδιές και πλατύφυλλες, έχουν τη δυνατότητα να αυτοαναγεννώνται. Συγκεκριμένα, η χαλέπιος πεύκη αναφύεται μέσω των σπόρων της που διασπείρονται στον αέρα, ενώ οι βελανιδιές και τα δρυοδάση, έχουν την ικανότητα να βλασταίνουν από τις ρίζες τους. Η στάχτη δημιουργεί επίσης ένα ιδανικό υπόστρωμα για αυτού του είδους τα δάση, καθώς είναι γεμάτη θρεπτικά συστατικά και δρα ως φυσικό λίπασμα. Στην περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας η χαλέπιος πεύκη επωφελείται από τη στάχτη γιατί χρειάζεται εκτεθειμένο και ηλιόλουστο έδαφος, ενώ οι πλατύφυλλες (δρύες) βλασταίνουν ξανά δυναμικά, επειδή η στάχτη μειώνει τα ζιζάνια που θα ανταγωνίζονταν τα νεαρά βλαστάρια. Χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια πως πρέπει να καίγονται τα δάση. Υπάρχουν ωστόσο και άλλα είδη, όπως η μαύρη πεύκη και η ελάτη, που δεν αναγεννώνται φυσικά και προκειμένου να αναπτυχθούν ξανά, γίνονται μελετημένες αναδασώσεις από ειδικούς.
Η φετινή μας εμπειρία λοιπόν, ως επισκέπτες του βόρειου τμήματος του νησιού μας, μας βοήθησε να καταλάβουμε λίγο καλύτερα πως η αναγέννηση της Βόρειας Εύβοιας στηρίζεται στη φυσική βιολογική ανάκαμψη, ενισχυμένη από στρατηγικές αναδασώσεις ειδικών ειδών, στήριξη της τοπικής κοινότητας, και φορέων αποφασισμένων να δώσουν στον τόπο μια νέα πνοή ζωής. Είναι ένα έργο σε εξέλιξη, φιλόδοξο και πολυεπίπεδο, με ισχυρή περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική διάσταση, και έχουμε λόγους να πιστεύουμε πως χρόνο με το χρόνο αφήνουμε σιγά – σιγά πίσω μας τις εικόνες εκείνες που μας έφερναν δάκρυα στα μάτια, και πλησιάζουμε ένα βήμα πιο κοντά στις εικόνες εκείνες που είχαμε ως παιδιά για την Βόρεια Εύβοια. Εκείνες που μας έκαναν να ανοίγουμε διάπλατα τα μάτια μας από δέος καθώς διασχίζαμε τα μεγάλα «πέταλα» των δρόμων της, που οδηγούσαν στα χωριά της.
