Η αστυνόμευση των Πανεπιστημίων και η φοιτητική επανάσταση του brain drain

Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης

«Ή εκπαίδευση δεν είναι το γέμισμα ενός καμβά, αλλά το άναμμα μιας φλόγας», μια επαναστατική φράση του Ιρλανδού ποιητή  Ουίλιαμ  Μπάτλερ Γέιτς. ο οποίος τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1923. Παρακολουθώντας την προσπάθεια εγκαθίδρυσης πανεπιστημιακής αστυνομίας, σε συνδυασμό με τις αντιδράσεις των φοιτητών, καλλιεργείται η απορία σε μια Ελλάδα με έντονο το μεταναστευτικό κύμα των νέων ποιους ωφελεί αυτή η φθινοπωρινή φοιτητική επανάσταση. Και ακολούθως υποβόσκει το ερώτημα της σημασίας και της αξίας μιας ανιδιοτελούς νεανικής επανάστασης.

Όποιος έχει βρεθεί σε ελληνικό Πανεπιστήμιο γνωρίζει για τις άθλιες συνθήκες των μαθημάτων και την ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή. Επιπλέον η αισθητική των κτηρίων τρομάζει με τις κακόγουστες αρχιτεκτονικά παρεμβάσεις και τις αναρίθμητες άτεχνες ταγκιές που μολύνουν την οπτική ενός συμμετέχοντα ακαδημαϊκά στο χώρο. Επιπροσθέτως η ακαδημαϊκή χρονιά συνοδεύεται από πολλαπλές καταλήψεις με πολυάριθμα αιτήματα τα οποία όμως δεν συνάδουν με την πρόοδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Το οξύμωρο σχήμα στα ελληνικά ακαδημαϊκά έδρανα άπτεται της ποιότητας των καθηγητών που διδάσκουν και κυρίως των φοιτητών οι οποίοι ξεκινώντας από τον εξεταστικό κυκεώνα των Πανελληνίων Εξετάσεων κατορθώνουν να αριστεύουν και με σταθερή πειθαρχεία και περισσή οργάνωση να γίνονται περιζήτητοι στο εξωτερικό. Τα ελληνικά Πανεπιστήμια παρά την πολιτειακή περιφρόνηση και απαξίωση κατορθώνουν να μορφώνουν μια αφρόκρεμα μελλοντικών εργαζομένων που θα διαπρέψουν σε διάφορες ευρωπαϊκές εταιρείες.

Υπολογίζεται ότι περίπου μισό εκατομμύριο Έλληνες υψηλού μορφωτικού επιπέδου, 25-44 ετών, μετανάστευσαν το διάστημα 2008 – 2017 με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Από αυτούς οι μισοί ήταν μεταξύ 25-39 ετών,  ενώ ποσοστό άνω του 90% ήταν πτυχιούχοι όπως και μία στους τρεις ήταν γυναίκα.

Οι αποφάσεις μετανάστευσης, σύμφωνα με την οικονομική επιστήμη, δομούνται στη διάκριση μεταξύ κινήτρων έλξης και ώθησης. Η έλξη για το εξωτερικό συνδέεται με την εικόνα και τη μοναδικότητα της Δυτικής Ευρώπης, η οποία προσφέρει ένα συνδυασμό υψηλού βιοτικού επιπέδου, ατομικών ελευθεριών και κοινωνικής συνοχής. Παράλληλα τώρα έχουμε φθηνά αεροπορικά εισιτήρια, φτηνά τηλεφωνήματα και βιντεοκλήσεις, ελεύθερες μετακινήσεις και προγράμματα Erasmus. Τα ελληνόπουλα μιλούν καλύτερα αγγλικά και ίσως άλλες ξένες γλώσσες, έχουν ισχυρότερα τεχνικά χαρακτηριστικά και εφόδια με αποτέλεσμα να στέκονται με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση δίπλα στους άλλους Ευρωπαίους.

Τα κίνητρα ώθησης τοποθετούνται στο γεγονός ότι οι επαγγελματικές προοπτικές των περισσότερων νέων στην Ελλάδα περιορίζονται σε δουλειές κακοπληρωμένες, αγχωτικές, χωρίς μελλοντική εξέλιξη και υγιές εργασιακό περιβάλλον. Αυτή η παθογένεια του ελληνικού μοντέλου ανάπτυξης έχει επιδεινωθεί με αποτέλεσμα η υψηλή ανεργία να εκμηδενίσει τη διαπραγματευτική ισχύ των εργαζομένων ενώ οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας έφεραν μεγαλύτερη ευελιξία στους εργοδότες χωρίς να συνοδεύονται  από ασφάλεια για τους εργαζομένους.

Η οποιαδήποτε επανάσταση του φοιτητικού κινήματος έρχεται σε αντιπαράθεση με την απτή πραγματικότητα των αρίστων των ελληνικών Πανεπιστημίων και οι οποίοι είναι πολυάριθμοι. Πρόκειται για μια πεσιμιστική επανάσταση η οποία δεν μπορεί να αποτρέψει τη φυγή γιατί δεν μπορεί να την αποτρέψει η ίδια η κοινωνία. Το ελληνικό Πανεπιστήμιο μηρυκάζει μπροστά στην εξέλιξη της εποχής και τις ανταγωνιστικές κοινωνικοπολιτικές και εργασιακές συνθήκες που μπορούν να διεκδικήσουν οι άξιοι και οι ικανοί στη Δυτική Ευρώπη.

Η κωλυσιεργία και η γραφειοκρατία της Πολιτείας εδώ και χρόνια έχει απαξιώσει το θεμέλιο λίθο του Πανεπιστημίου που είναι το διδακτικό προσωπικό και οι πρυτανικές αρχές. Η κομματική εξάρτηση και οι πελατειακές σχέσεις καθιστούν υποκριτικές όλες τις ενέργειες που αποπειρώνται την αναβάθμιση των ακαδημαϊκών χώρων και ειδικά η τελευταία που έχει το όνομα «πανεπιστημιακή αστυνομία». Η ίδια η κοινωνία και η ίδια η επιστημονική νεολαία τους απαρνείται, έχει σταματήσει να διαπραγματεύεται την οικονομική εξαθλίωση και αναζητά  δίχως υπεκφυγές και εθνικοπατριωτικές σειρήνες την τύχη της αλλού. Εκεί στη Δύση που οι συνθήκες διαβίωσης ανταποκρίνονται σε ότι τα παιδιά διδάχτηκαν από πεφωτισμένους Έλληνες ακαδημαϊκούς, δηλαδή την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το σεβασμό της εργασίας και την αντικειμενική αξιολόγηση των ικανοτήτων.

«Εκπαίδευση είναι η βαθμιαία ανακάλυψη της άγνοιάς μας», αναφέρει ο Γουίλ Ντυράν, Αμερικανός συγγραφέας, ιστορικός και φιλόσοφος. Η ίδια η επανάσταση αποτελεί μια αισιόδοξη έκφανση της παιδείας μας, καθώς αντιλαμβανόμαστε το σαθρό και επιζητούμε το γόνιμο. Η εκπαίδευση των νέων σημαίνει ριζική αλλαγή και αυτή η μεταβολή προς τα εμπρός προϋποθέτει την επανάσταση. Και φυσικά αυτήν την εποικοδομητική επανάσταση είναι που όλοι αγνοούμε αλλά και που όλοι στωικά περιμένουμε.