Η απολαυστική κωμωδία «Toc-Toc» του Περι-Τεχνών ξαφνιάζει ευχάριστα

Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης

Το γέλιο ομορφαίνει τη ζωή και το Θέατρο Περι-Τεχνών μας το προσφέρει απλόχερα με την απολαυστική κωμωδία «Toc-Toc» του Laurent Baffie, την οποία παρουσιάζει στην «Οδό Ονείρων». Η Πέρη Καραμούζη στην παραγωγή και η Ιωάννα Μερκουριάδου στη σκηνοθεσία, επιστρέφουν με μια κωμωδία που διακρίνεται για την απίστευτη ενέργεια, το μπρίο του υπέροχου θιάσου και το άφθονο γέλιο που χαρίζει στο θεατή.

Το έργο

Το έργο αποτέλεσε τεράστια επιτυχία στη Γαλλία, όπου παίχτηκε για πρώτη φορά το 2005. Μια έξυπνη ιδέα, το σαλόνι αναμονής ενός φημισμένου ψυχιάτρου, προλειαίνει το έδαφος για να αναπτυχθούν πάμπολλες κωμικές καταστάσεις, αναπάντεχες συγκρούσεις και εκκολαπτόμενες συμμαχίες, ανάμεσα σε χαρακτήρες που διακρίνονται για την ιδιαιτερότητά τους.

Έξι ήρωες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του έργου και οι οποίοι πάσχουν από κάποιο ψυχαναγκαστικό σύνδρομο καθώς στα γαλλικά, ο τίτλος του έργου TOC, αποδίδεται ως Troubles Obsessionnels du Comportement, δηλαδή προβλήματα ψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς. Έξι άτομα, λοιπόν, συναντιούνται στην αίθουσα αναμονής του διάσημου ψυχιάτρου, που όμως έχει καθυστερήσει η πτήση του και έτσι αναγκάζονται να τον περιμένουν, ξεδιπλώνοντας ο καθένας τα δικά του ζητήματα και γνωρίζοντας ο ένας τον άλλον.

Η ευφυΐα του έργου έγκειται στο ότι δημιουργεί ένα θεατρικό χώρο αντιπαραβάλλοντας ανθρώπους που είτε αλληλοσυμπληρώνονται, είτε αναπαράγουν προβλήματα που αλληλοσυγκρούονται. Δημιουργεί έτσι την ανάγκη της ταύτισης του θεατή με τον ασθενή-πρωταγωνιστή του έργου, ο οποίος δεν κάνει τίποτα άλλο από το να προβάλλει τη διάθεση της επαφής με το συνάνθρωπο, σε έναν κόσμο αποξενωμένο και αλλοτριωμένο. Το έργο ολοκληρώνεται αναπτύσσοντας το συλλογισμό της ανάγκης που όλοι μας έχουμε για τον πλησίον και την οποία ικανοποιούμε χωρίς τελικά να περιμένουμε κάποιο θαύμα της επιστήμης.

Η ατμόσφαιρα

Ένα μίγμα ιδεοψυχαναγκασμών, με σημείο συνάντησης τον προθάλαμο ενός ψυχοθεραπευτή, δημιουργεί την πλοκή του έργου όπου διαφορετικοί χαρακτήρες, άγνωστοι άνθρωποι μεταξύ τους, συνομιλούν για τα προβλήματά τους, συναισθάνονται ανάγκες, αναλύουν και αξιολογούν καταστάσεις, μέσα από μια άτυπη ομάδα θεραπείας που δημιουργούν αυτόνομα, λόγω της μεγάλης αργοπορίας του γιατρού.

Η απρόσμενη ανατροπή στο τέλος, καταξιώνει το θεατρικό ύφος της θεατρικής αυτής δημιουργίας, κατορθώνοντας να προβάλλει το θέμα της φιλίας και της αλληλοσυμπαράστασης ως υπαρξιακό ζήτημα ζωής και ευτυχίας. Η σκηνοθεσία της Ιωάννας Μερκουριάδου, ζωντανή, συμπαγής, ευέλικτη, κατορθώνει να διαμορφώσει χαρακτήρες παρουσιάζοντας κάθε διαταραχή ξεχωριστά, και παράλληλα να φωτίσει το ξεχωριστό τμήμα κάθε προσωπικότητας, που μπορεί να λειτουργήσει αντισταθμιστικά, απέναντι στο νοσηρό τμήμα του εκάστοτε Εγώ.

Ένα κράμα συναισθημάτων πλημμυρίζουν το θεατρικό σανίδι, όπως χαρά, λύπη, απόγνωση, αγωνία, ενθουσιασμός, πάθος και ένταση. Διαμορφώνονται παράλληλα στάσεις ζωής και περιγράφονται συστήματα αξιών, ενώ κεντρικό ρόλο έχουν οι φοβίες, οι αναστολές και οι εφήμεροι αρνητισμοί, που αναμιγνύονται με ιδέες, σκέψεις, προλήψεις, προσδοκίες, καλλιεργώντας καινούργιες πτυχές για τα πρόσωπα, τα οποία εν τέλει αναγκάζονται να επεξεργαστούν τη ζωή τους πέρα από την ασθένεια και να αναπτύξουν μια διαφορετική βιοθεωρία.

Ο ναρκισσισμός και ο εγκλεισμός στα εσωτερικά ψυχολογικά χαρακώματα αντιπαραβάλλεται με το πολυεδρικό της ζωής, η οποία περιλαμβάνει κι άλλες υπάρξεις και οι οποίες μπορούν να μας βοηθήσουν να υπερκεράσουμε την ατομικότητα. Ο διαμοιρασμός των εμπειριών και των συναισθημάτων δημιουργεί μια διαφορετική ψυχολογία ανακάλυψης ενός άλλου κόσμου, αισιόδοξου και δοτικού.

Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνονται κωμικές σκηνές, που σε κάνουν να γελάς αβίαστα, ενώ παράλληλα η θεατρική παράσταση δημιουργεί μια ατμόσφαιρα ώστε να αντανακλώνται στο πάλκο η ψυχολογική κατάσταση και οι εμμονικές συμπεριφορές του κάθε θεατή. Επιπλέον εναλλάσσονται δραματικές σκηνές, με εικόνες γεμάτες από ειλικρινέστατο χιούμορ, ενώ οι βωμολοχίες έχουν ενσωματωθεί στο μύθο τόσο αριστοτεχνικά που δεν ενοχλούν. Η σκηνοθετική γεωμετρία του έργου κατασκεύασε ένα στιβαρό θεατρικό ιστό, με ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και το δράμα, ενώ αναπαράγει έντονα συναισθήματα συμπόνιας και συγκατάβασης.

Η θεατρική ομάδα

Ο Φάνης Τυράκης, ο Βαγγέλης Βλάχος, ο Δημήτρης Δαραμάρας ερμηνεύουν τρεις άνδρες ο καθένας με τα προβλήματά του. Ο ένας με την αριθμομανία του, ο άλλος με το σύνδρομο «Jill de la Turret» που τον κάνει να βρίζει ακατάπαυστα, ο τρίτος εμμονικός με τη συμμετρία, που δεν πατάει πάνω σε γραμμές και τραυλίζει και έτσι όλοι μαζί δημιουργούν ένα εκρηκτικό υποκριτικό τρίπτυχο.

Η Νάνσυ Γκιουλέ, η Ευτυχία Ντούπη, η Πανωραία Μπλιάχα υποδύονται τρεις εντελώς διαφορετικές γυναίκες οι οποίες εκδηλώνουν συγκλίνουσες συμπεριφορές από τις οποίες εξάγονται ομοειδή προβλήματα. Η πρώτη, η θεούσα με έκδηλα συμπτώματα πολλαπλής προσωπικότητας, η δεύτερη, φοβική απέναντι στα μικρόβια και τις αρρώστιες και η τρίτη που υποφέρει από παλιλλαλία καθώς επαναλαμβάνει τα πάντα δύο φορές και κάποιες φορές ακόμη και την τελευταία λέξη ή συλλαβή. Η Βιβή Σμυρλάκη συμπληρώνει το πάζλ παίζοντας τη βοηθό του ψυχιάτρου που συντονίζει έμμεσα την ψυχοθεραπευτική συνεδρία.

Η κωμωδία TOC TOC θα συνεχίσει να παίζεται τις Κυριακές του Μαΐου στην Οδό Ονείρων. Η επιτυχία του έργου, ανά τον κόσμο, το έκανε γνωστό και για αυτό το λόγο σημείωσε τεράστια εισπρακτική και εμπορική επιτυχία. Νομίζω είμαστε τυχεροί που το ένστικτο της Πέρης Καραμούζη αντιλήφθηκε την απήχηση που θα είχε στο κοινό της πόλης μας και δεν έχουμε παρά να κλείσουμε θέση στην παράσταση απολαμβάνοντάς το για μια ακόμη φορά.