Η άμβλωση είναι σήμερα αναφαίρετο δικαίωμα;

Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης

Ηθικά, κοινωνικά, πολιτισμικά, η άμβλωση αποτελεί ένα ζήτημα, το οποίο προκαλεί τεράστιο προβληματισμό και συζητείται έντονα διαχρονικά. Δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα μια χρυσή τομή στο ζήτημα των αμβλώσεων αφού αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους προβληματισμούς για την ανθρωπότητα. Η κάθε χώρα, όπως και ο κάθε άνθρωπος, είτε επηρεάζεται από τις κοινωνικές εξελίξεις, είτε παραμένει ουδέτερη ως προς αυτές διατηρώντας το εσωτερικό της βάσει της δικής της ιδιοσυγκρασίας και στάσης. Ωστόσο γεννάται το ερώτημα αν η άμβλωση αποτελεί ένα αναφαίρετο δικαίωμα για τη σύγχρονη γυναίκα.

Η άμβλωση συνίσταται στην εκούσια ή τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης, η οποία τελείται από μαιευτήρα-γυναικολόγο, πριν την 24η εβδομάδα της κύησης, ήτοι πριν το έμβρυο χαρακτηριστεί ως βιώσιμο. Σε αυτό το σημείο, σημαντικό ρόλο και βαρύτητα έχει η συναίνεση της εγκύου να παύσει την εγκυμοσύνη και η οποία δεν θα πρέπει αυστηρά να έχει εξαναγκαστεί από κάποιον τρίτο να συναινέσει.

Ζούμε αν μη τι άλλο σε μια πατριαρχική κοινωνία στην οποία κυριαρχεί η ανδρική εκπροσώπηση στην πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη. Η γυναίκα ακολουθεί υπερκεράζοντας τα εμπόδια της ιστορίας αφού κάποτε δεν είχε ούτε καν δικαίωμα ψήφου. Αναμφίβολα η συνεισφορά της στην οικονομική ζωή κάθε χώρας είναι αδιαμφισβήτητη ενώ τουλάχιστον στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο για την κάμψη των έμφυλων διαφορών στον επαγγελματικό τομέα. Η σύγχρονη ευρωπαία κάμπτει τα στεγανά, διεκδικεί περισσότερα και καταφέρνει πολλά.

Τα δογματικά πιστεύω και η θρησκευτική αντίληψη ευνοούν το ανδροκρατούμενο προσανατολισμό της σύγχρονης κοινωνίας και υποδαυλίζουν τις δυνατότητες της γυναικείας φύσης. Επιπροσθέτως στο βωμό της θρησκευτικής παράδοσης και φιλοσοφίας επιζητείται να καθοριστεί η έκβαση του δικαιώματος της άμβλωσης με γνώμονα ένα αρχαϊκό καθεστώς. Η σχέση εκκλησιαστικής εξουσίας και γυναικείας χειραφέτησης έχει περάσει από συνεχείς διαμάχες και διαξιφισμούς και η άμβλωση αποτελεί ένα ζήτημα υπαρξιακής φύσεως καθώς εξετάζεται με άξονα την έννοια της ζωής.

Η άμβλωση ή αλλιώς η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης αποτελεί έγκλημα σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής καθώς συνδέεται με τον απολυταρχισμό του Ισλάμ, ενώ έχει απαγορευτεί νομοθετικά και σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Μάλτα και ο  Άγιος Μαρίνος. Πολλές γυναίκες σε αυτά τα κράτη αγνοούν αυτό το δικαίωμα και η μη τήρηση αυτής της απαγόρευσης επισύρει ποινές φυλάκισης. Ακόμα και σήμερα η γυναίκα σε πολλά μέρη του κόσμου αδυνατεί να πρωτοστατήσει στη ζωή της και να εκφράσει επιθυμίες και ανάγκες.

Το δικαίωμα στην άμβλωση θέτει επί τάπητος το κυριαρχικό δικαίωμα της ίδιας της γυναίκας για ελευθερία και αυτοδιάθεση. Η φύση της εγκυμοσύνης δημιουργεί την ανάγκη να σεβαστούμε αυτό που η γυναίκα αποφασίσει. Χρειάζεται να επισημάνουμε ότι όλες οι περιπτώσεις τεχνητής διακοπής της εγκυμοσύνης δεν είναι ίδιες καθώς ενέχονται οι εκδοχές του βιασμού, εμβρύου με νόσο, περιπτώσεις σωματικής και ψυχικής υγείας της εγκυμονούσης, κύησης σε ανήλικα κορίτσια. Επιπλέον όταν αποφασίζουμε να μιλήσουμε ως άρρενες για τα οποιαδήποτε δικαιώματα των γυναικών χρειάζεται να αντιληφθούμε το βάρος της μητρότητας το οποίο υφίσταται, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και μετά, στην ανατροφή του παιδιού.

Ένα άλλο ερώτημα που άπτεται στη δομή της σύγχρονης κοινωνίας αποτελεί το περιβάλλον στο οποίο θα γεννηθεί ένα παιδί. Υφίσταται μια ένθερμη συζήτηση για το αν η εγκυμονούσα θα μπορέσει να αποποιηθεί την κύηση αν ζει σε ένα σαθρό περιβάλλον και αν το περιβάλλον αυτό θα επηρεάσει τη ζωή του παιδιού που θα φέρει στον κόσμο. Το επίμαχο ζήτημα είναι αν ο νομοθέτης ή ο οποιοσδήποτε επιστήμονας μπορεί να προδικάσει το πώς θα μεγαλώσει ένα παιδί το οποίο θα έχει προέλθει από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

Ο Νίκος Καζαντζάκης περιγράφοντας τη ζωή μάς άφησε αυτό το απόφθεγμα, «Πυραμίδα ο άνθρωπος, στη βάση του το κτήνος, στην κορφή ο Θεός, χρέος μας η ανηφόρα». Αυτόν τον ανήφορο καλείται να διαβεί κάθε γυναίκα του πλανήτη για να διεκδικήσει την αυτοδιάθεσή της συνομιλώντας με ηθικά και κοινωνικά στερεότυπα αλλά και διλήμματα. Σε αυτόν τον ανήφορο ας δώσει ο Θεός στη γυναίκα έναν άνδρα προστάτη, ο οποίος θα αφουγκραστεί τις ανάγκες και τα προβλήματά της. Γιατί κάθε ανήφορο χρειάζεται τα δύο φύλα να τον ανεβαίνουμε χέρι χέρι.

 

Φωτογραφία εξωφύλλου: AP Photo / Andrew Harnik