Τα σύγχρονα Στύρα είναι μια όμορφη και προσεγμένη κωμόπολη στην οποία εδρεύει ο Δήμος Στυρέων. Απέχει 4 χλμ περίπου από τη θάλασσα και τα Νέα Στύρα.

Photo: Πένη Θεοδοσίου
Η πρώτη γραπτή αναφορά σχετικά με τα Στύρα γίνεται από τον Όμηρο, στην Ιλιάδα στον νηών κατάλογο, όπου καταγράφεται η συμμετοχή της πόλης, μαζί με τις άλλες ευβοϊκές, στην εκστρατεία κατά της Τροίας, υπό τις διαταγές του Ελαφήνορα. Η αρχαία ελληνική ιστοριογραφία, ειδικότερα ο Ηρόδοτος, κατατάσσει τους κατοίκους των Στύρων στο προελληνικό ινδοευρωπαϊκό φύλο των Δρυόπων.
Στην κορυφή του Αγίου Νικολάου ή Διακόφτι, σε ύψος 450 μέτρων, στο όρος Κλιόσι, βρίσκεται η Πύλη των Αρμένων ή Λαρμένων. Το κάστρο χτίστηκε πάνω στο τείχος της αρχαίας Ακρόπολης των Στύρων, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας και η μεγαλιθική πύλη της σώζεται μέχρι σήμερα.
Εκτός από τη μεγαλιθική Πύλη των Αρμένων, στην Ακρόπολη βρίσκονται και τα ρωμαϊκά λατομεία, από όπου γινόταν η εξόρυξη μαρμάρου. Τη συγκεκριμένη περίοδο της Ρωμαιοκρατίας η περιοχή των Στύρων και της Καρύστου βάσιζε την οικονομία της, στην εξόρυξη του περίφημου μαρμάρου της που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Καρύστιος λίθος ή Ευβοϊκός ή cipollino κατά τους λατίνους συγγραφείς. Πρόκειται για ένα πρασινοφλεβές μάρμαρο από το οποίο κατασκευάστηκαν οι κίονες της βιβλιοθήκης του Ανδριανού στην Αθήνα και που είχε μεγάλη ζήτηση κατά τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους.
Στο Κάστρο των Αρμένων ξεχωρίζουν και τα δύο εκκλησίδια που βρίσκονται μέσα σε αυτό. Η βραχοσκέπαστη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που έδωσε και το σύγχρονο όνομά του, στο λόφο του κάστρου, είναι κατασκευασμένη στις αρχές του 1800, και ο ναός της Παναγίας του Κάστρου που έχει ανοικοδομηθεί, όπως δηλώνουν οι δύο επιγραφές στην είσοδό του το 1746, πάνω στα ερείπια προγενέστερης μονόκλιτης καμαροσκέπαστης βασιλικής. Σε αυτή την περιοχή, εκατοντάδων στρεμμάτων, βρίσκεται συγκεντρωμένη η ιστορία της περιοχής.

Photo: Πένη Θεοδοσίου
To Ghetto Magazine ταξίδεψε στο xωριό Στύρα, μίλησε με όμορφους ανθρώπους, περιπλανήθηκε στα καλντερίμια του, επισκέφτηκε την Εκκλησία της Παναγίας Μεσοπορήτισσας και την Εκκλησία Γεννέσιο της Θεοτόκου και Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, την Παναγία του Χωριού, κάθισε στη χαρακτηριστική πλατεία των Στύρων και σας παρουσιάζει την όμορφη αυτή ταξιδιωτική εμπειρία με τα καλύτερα μαγαζιά για φαγητό και γλυκό.
Η Γιάφκα
Η Γιάφκα στην Πλατεία των Στύρων αποτελεί το καλύτερο σουβλατζίδικο στο χωριό. Η μυρωδιά από τα ψητά στα κάρβουνα σου σπάει τη μύτη, ενώ η γεύση τους είναι ανεπανάληπτη. Δοκιμάσαμε το μοναδικό σουβλάκι προβατίνα που έλιωνε στο στόμα όπως και τα κρεατικά, όλα από ντόπιους παραγωγούς, κάτι το οποίο ήταν ευδιάκριτο στον ουρανίσκο. Η Γιάφκα είναι δημιούργημα ενός υπέροχου ζευγαριού που εδώ και 4 χρόνια το λειτουργεί με μια φιλοσοφία τόσο απλή και τόσο μεγαλειώδης, να φάει ο κόσμος καλά με σεβασμό στη νοστιμιά της παράδοσης.
Τηλ. 698 938 9638 – Instagram: h_giafka_styra
Ο Πεύκος
Λίγο πάνω από την πλατεία των Στύρων και δίπλα στην αστραφτερή Εκκλησία Γεννέσιο της Θεοτόκου και Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, την Παναγία του Χωριού, βρίσκεται ο Πεύκος. Πήρε το όνομά του από τον αιωνόβιο Πεύκο που στολίζει την αυλή και είναι το μαγειρείο που θα φάμε ελληνική παραδοσιακή κουζίνα και ψητά της ώρας από τα χέρια του Πάνου, του ανθρώπου που έχει εμφυσήσει την κουλτούρα του στα πεντανόστιμα πιάτα. Τα μαγειρευτά του Πεύκου προσελκύουν τον περισσότερο κόσμο, ενώ η γίδα κοκκινιστή που δοκιμάσαμε δικαιολογεί τη φήμη μιας κουζίνας που συνομιλεί με το χωριάτικο τρόπο παρασκευής και παρουσίασης. Το χειμώνα σερβίρει και ζεστές σούπες με υλικά της περιοχής που αποτελούν την καλύτερη αφορμή επίσκεψης στον Πεύκο.
Τηλ. 2224 051643 – Instagram: o.peykos
Καφενείο Σαμαρτζή
Ένα καφενείο και ταυτόχρονα ζαχαροπλαστείο που σε ταξιδεύει ιστορικά σε μιαν άλλη εποχή και που διατηρεί αναλλοίωτο το ευγενές πνεύμα της πρώτης γενιάς της οικογένειας, είναι το πανέμορφο Καφενείο Σαμαρτζή. Λίγα πράγματα έχουν αλλάξει από τον άνθρωπο που το δημιούργησε το 1925, ενώ κάθε παρέμβαση γίνεται με μια διακριτική μοντέρνα πινελιά. Η διακόσμηση, που παραπέμπει σε μουσείο ιστορίας τέχνης και design, επισημαίνει το ιδιαίτερο γούστο αυτής της οικογένειας που ανελλιπώς τόσα χρόνια το λειτουργεί. Αξίζει να πιείτε τον καφέ σας ή να φάτε το γλυκό σας σε αυτό το καφενείο στολίδι, μέσα στη σάλα ή ακόμα τώρα το καλοκαίρι και έξω στην αυλή, με την ευωδία των πολύχρωμων ορτανσιών, οι οποίες είναι φυτεμένες με περισσή αγάπη από τη γιαγιά της οικογένειας.
Τηλ. 2224 051244