.jpg)
| Αφιέρωμα Υγεία 2025 |
Ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος Παναγιώτης Γκινάλας γράφει για τις δυο πιο εξελιγμένες μεθόδους αντιμετώπισης διαθλαστικών ανωμαλιών με LASER, την Trans PRK και τη LASIK, μας περιγράφει τα χαρακτηριστικά της κάθε μεθόδου, όπως και τις πιο σημαντικές διαφορές τους.
Στην εποχή μας υπάρχουν πλέον δυο πιο εξελιγμένες μέθοδοι αντιμετώπισης διαθλαστικών ανωμαλιών με LASER η Trans PRK και η LASIK.
Τι είναι η μέθοδος Laser μυωπίας Trans PRK
Πρόκειται για μία υπερσύγχρονη και μοντέρνα μέθοδο laser μυωπίας η οποία αντικατέστησε την παραδοσιακή PRK που γινόταν με τη χρήση αλκοόλης και χαρακτηριζόταν από μετεγχειρητικό πόνο και αργή αποκατάσταση της όρασης. Κατά τη διάρκεια της μεθόδου πραγματοποιείται αφαίρεση επιθηλίου και σμίλευση του κερατοειδούς για τη διόρθωση της μυωπίας και αστιγματισμού μόνο με laser στον ίδιο χρόνο και χωρίς τη χρήση χειρουργικών εργαλείων. Χρησιμοποιείται ειδικού τύπου laser που ονομάζεται excimer laser και έχει την ικανότητα να σμιλεύει κερατοειδικό ιστό με μαθηματική ακρίβεια ανάλογα με τα στοιχεία που έχουμε μετρήσει κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο και στη συνέχεια τα μεταφέρει στο λογισμικό του. Με τη διαδικασία αυτή αλλάζει το σχήμα του κερατοειδούς, έτσι ώστε οι φωτεινές ακτίνες να πέφτουν επάνω στον αμφιβληστροειδή, προσφέροντας καθαρή εικόνα στον υποβληθέντα σε επέμβαση οφθαλμό. Στη συνέχεια τοποθετείται θεραπευτικός φακός επαφής στην επιφάνεια του οφθαλμού για λίγες ημέρες μέχρι να κλείσει το τραύμα που έχει δημιουργηθεί με την αφαίρεση του επιθηλίου. Η trans PRK χαρακτηρίζεται από μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και γρηγορότερη αποκατάσταση της όρασης σε σχέση με την παραδοσιακή PRK.
Τι είναι η μέθοδος Laser μυωπίας Femto-Lasik;
Αποτελεί εξελιγμένη μορφή laser μυωπίας της κλασικής μεθόδου LASIK (laser in situ keratomileusis) κατά την οποία δημιουργείται εντός του κερατοειδούς ένας στρωματικός κρημνός (flap) ο οποίος παραμένει συνδεμένος με τον υπόλοιπο κερατοειδή με έναν μίσχο (hinge). O κρημνός ανασηκώνεται με ειδικό εργαλείο και εφαρμόζεται κατά τον ίδιο τρόπο με την PRK, σμίλευση με excimer laser. Στη συνέχει ο κρημνός επανατοποθετείται στην αρχική του θέση και η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί. Στην Femto-Lasik, o κρημνός δημιουργείται με έναν ειδικό τύπο laser που ονομάζεται femtosecond laser. To συγκεκριμένο laser έχει τη δυνατότητα να διαχωρίζει και όχι να κόβει ιστό, με τη δημιουργία φυσαλίδων μεταξύ των επιφανειών που θέλουμε να ξεχωρίσουμε. . Η εμφάνιση του femtosecond laser αποτέλεσε επανάσταση στον τομέα της διόρθωσης των διαθλαστικών ανωμαλιών παρέχοντας μεγαλύτερη ασφάλεια και αισθητή μείωση διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών επιπλοκών.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά και ποιες οι διαφορές των δυο μεθόδων;
Είναι και οι 2 ανώδυνες κατά τη διάρκεια της επέμβασης, αρκετά σύντομες και οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα σε διαφορετικό όμως χρόνο.
H Femto-Lasik μπορεί να εφαρμοστεί σε μυωπίες από -1 έως -9 βαθμούς, σε υπερμετρωπίες από +1 έως +6 βαθμούς και σε απλούς ή σύνθετους μυωπικούς, υπερμετρωπικούς και μεικτούς αστιγματισμούς από 1 έως 6 διοπτρίες.
Η PRK μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μυωπίες από -1 έως -5 βαθμούς και υπό προϋποθέσεις σε μεγαλύτερες μυωπίες αλλά όχι πάνω από -8 έως -9 διοπτρίες. Επίσης μπορεί να εφαρμοστεί σε απλούς ή σύνθετους μυωπικούς αστιγματισμούς μέχρι 2-3 βαθμούς.
Σε περιπτώσεις λεπτού πάχους κερατοειδούς η μέθοδος laser μυωπίας που προτιμάται είναι η trans PRK.
Η Femto-Lasik οδηγεί σε ταχύτερα αποτελέσματα αποκατάστασης. Οι υποβληθέντες σε επέμβαση είναι σε θέση να δουν καθαρά χωρίς διόρθωση λίγες ώρες μετά την επέμβαση. Αντίθετα στην trans PRK το τελικό αποτέλεσμα δεν εμφανίζεται τόσο γρήγορα. Θα πρέπει να περάσουν κάποιες μέρες για να αποκτηθεί λειτουργική όραση. Συνιστάται αποχή από την εργασία μόνο την ημέρα της επέμβασης μετά από Femto-Lasik και 3 μέρες μετά από trans PRK.
Στην trans PRK μπορεί να υπάρχει πόνος, τσούξιμο ή αίσθηση ξένου σώματος μετά την επέμβαση. Τα συμπτώματα αυτά, που δεν είναι ίδια σε έκταση σε όλους, μπορεί να διαρκέσουν έως και 2 ημέρες. Συνήθως μετά την αφαίρεση του φακού επαφής, δεν υπάρχει πλέον καμία ενόχληση. Στην Femto-Lasik με εξαίρεση 1-2 ώρες μετά την επέμβαση, όπου μπορεί να υπάρχει κάποια ελαφρά ενόχληση, δεν παρατηρούνται τα συμπτώματα της trans PRK.
Στην trans PRK, η μετεγχειρητική θεραπεία με σταγόνες κορτιζόνης που δρουν προστατευτικά διαρκεί περισσότερο σε σχέση με τη Femto-Lasik, όπου δεν ξεπερνά τις 2 εβδομάδες. Η χρήση αντιβιοτικών κολλυρίων εφαρμόζεται και στις 2 μεθόδους για 1-2 εβδομάδες, ενώ πρέπει να εφαρμόζονται τεχνητά δάκρυα για αρκετό καιρό λόγω της ξηροφθαλμίας που παρατηρείται μετά τις επεμβάσεις.
Είναι όλοι οι υποψήφιοι κατάλληλοι για διαθλαστικές επεμβάσεις?
Για την επιλογή των υποψηφίων πρέπει να προηγηθεί ένας λεπτομερής προεγχειρητικός έλεγχος, που θα καθορίσει εάν ο εξεταζόμενος είναι κατάλληλος και ποια μέθοδος θα ακολουθηθεί.
Σε γενικές γραμμές ισχύει ότι για να μπορέσει κάποιος να υποβληθεί σε laser θα πρέπει :
- Να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.
- Να είναι σταθερή η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός του και να κυμαίνεται στα όρια που περιγράφονται στα χαρακτηριστικά των δυο μεθόδων.
- Να μην έχει υπερβολικά λεπτό κερατοειδή.
- Να μην πάσχει από κάποια σοβαρή οφθαλμολογική πάθηση.
- Να μην πάσχει από ενεργό νόσο του κολλαγόνου.
- Να μην είναι έγκυος ή βρίσκεται σε περίοδο γαλουχίας.
Πόση ώρα διαρκεί και πόσος χρόνος θα χρειαστεί την ημέρα της επέμβασης;
Την ημέρα της επέμβασης ο υποψήφιος για laser θα βρίσκεται στο επεμβατικό κέντρο μια ώρα πριν την επέμβαση όπου και θα πραγματοποιηθούν κάποιες επιπλέον εξετάσεις. Στη συνέχεια ακολουθεί η επέμβαση που διαρκεί συνολικά, περίπου 10-20 λεπτά και για τα 2 μάτια. Μετά το πέρας της επέμβασης πραγματοποιείται ο τελικός έλεγχος στη σχισμοειδή λυχνία και δίνονται οι μετεγχειρητικές οδηγίες για την φαρμακευτική αγωγή που πρέπει να ακολουθηθεί καθώς και οι προφυλάξεις που πρέπει να τηρηθούν. Μισή ώρα μετά την επέμβαση ο υποβαλλόμενος σε θεραπεία μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του.
Κύριο χαρακτηριστικό του υπερσύγχρονου excimer laser είναι η υψηλή συχνότητα μειώνοντας αισθητά το χρόνο που διαρκούν οι επεμβάσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι για τη μυωπία ο χρόνος που απαιτείται για διόρθωση ενός βαθμού ανέρχεται πλέον σε 1,3 δευτερόλεπτα και για την υπερμετρωπία σε 2,3 δευτερόλεπτα. Οι γρήγοροι ρυθμοί σμίλευσης έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς αποτρέπεται το φαινόμενο της αφυδάτωσης του κερατοειδούς κατά τη διάρκεια της θεραπείας με αποτέλεσμα ακόμα πιο ακριβή μετεγχειρητικά αποτελέσματα.
Ιδιαίτερη σημασία για την ακρίβεια μιας θεραπείας με laser μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού είναι η επικέντρωση της διόρθωσης ανεξάρτητα από τις κινήσεις του οφθαλμού. Αυτό επιτυγχάνεται με το σύστημα ιχνηλάτη (eye tracker system) που διαθέτουν όλα τα σύγχρονα μηχανήματα laser μυωπίας. O ιχνηλάτης ακολουθεί το μάτι και προσφέρει σταθερότητα σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας.
Μπορούν να συμβούν επιπλοκές κατά τη διάρκεια των επεμβάσεων ή να εμφανιστούν προβλήματα στο βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο μέλλον;
Οι επεμβάσεις διαθλαστικής χειρουργικής trans PRK και Femto-Lasik αποτελούν τις πιο ασφαλείς επεμβάσεις στην ιατρική. Η τελειοποίηση των μηχανημάτων Laser μυωπίας έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερη ασφάλεια, αξιοπιστία και προβλεψιμότητα των αποτελεσμάτων.
Συγκεκριμένα:
Στην trans PRK η θεραπεία γίνεται μόνο με laser χωρίς τη χρήση χειρουργικών εργαλείων, η εμφάνιση διεγχειρητικών επιπλοκών είναι μηδαμινή. Αλλά και στην Femto-Lasik η αντικατάσταση του μικροκερατόμου-νυστεριού με το femtosecond laser έχει μειώσει και τους ελάχιστους κινδύνους που υπήρχαν στην παραδοσιακή Lasik κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Και οι 2 επεμβάσεις οδηγούν σε ήπιας μορφή ξηροφθαλμία. Η Femto-Lasik, λόγω της φύσης της επέμβασης και του περισσότερο επεμβατικού χαρακτήρα υπερέχει αρνητικά στον τομέα αυτό. Γι’ αυτό και η ξηροφθαλμία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο καιρό από την trans PRK, αλλά όχι πιο πάνω από 6 μήνες και αντιμετωπίζεται με την χρήση δακρύων πλούσιων σε υαλουρονικό.
Η trans PRK μπορεί να οδηγήσει σε ελάχιστες περιπτώσεις θεραπειών σε ήπια θόλωση του κερατοειδούς (haze), ειδικά εάν έχει γίνει διόρθωση υψηλών μυωπιών. Η θόλωση αυτή αντιμετωπίζεται με τη χρήση κολλυρίων κορτιζόνης και συνήθως υποστρέφει πλήρως.
Μία από τις εξαιρετικά σπάνιες πλέον μετεγχειρητικές επιπλοκές των παραπάνω επεμβάσεων laser μυωπίας και κυρίως της Lasik είναι η εκτασία, δηλαδή η λέπτυνση του κερατοειδούς σε ένα σημείο του και η δημιουργία μυωπίας και ανώμαλου αστιγματισμού. Στη σημερινή εποχή όπου η τελειοποίηση των μηχανημάτων πραγματοποίησης του προεγχειρητικού ελέγχου, η απόλυτη τήρηση παγκοσμίων κριτηρίων επιλογής υποψηφίων για επεμβάσεις και η είσοδος του femtosecond laser το οποίο μας επιτρέπει να υπολογίζουμε με μαθηματική ακρίβεια το πάχος του κρημνού, έχουν συντελέσει στο να μειωθούν θεαματικά οι περιπτώσεις εμφάνισης εκτασίας. Αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχουν πλέον αποτελεσματικότατοι τρόποι αντιμετώπισης που συνδυάζουν θεραπείες με Laser και διασύνδεσης κερατοειδούς (Cross linking).
Στην περίπτωση που ο υποψήφιος δεν είναι κατάλληλος για επέμβαση laser μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού μπορεί να κάνει κάποια άλλη επέμβαση;
Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν λύσεις για τη διόρθωση μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού χωρίς τη χρήση laser μυωπίας, αλλά με την ένθεση ενδοφακών που ονομάζονται φακικοί ενδοφακοί γιατί μπαίνουν μπροστά από τον κρυσταλοειδή φακό του οφθαλμού. Οι φακικοί ενδοφακοί ανάλογα με την θέση τοποθέτησης τους διακρίνονται σε:
– ιριδικής στήριξης
– οπισθίου θαλάμου
Τέλος, σε ηλικίες άνω των 50 ετών περίπου, όπου οι υποψήφιοι έχουν περάσει στην ηλικία της πρεσβυωπίας μπορεί να λυθεί το πρόβλημα της μυωπίας, υπερμετρωπίας ή αστιγματισμού με διαθλαστική αντικατάσταση φακού (RLE-Refractive Lens Exchange ή CLE- Clear Lens Extraction). H επέμβαση αυτή πραγματοποιείται, όπως η επέμβαση αφαίρεσης καταρράκτη, χωρίς όμως να υπάρχει κλινικός καταρράκτης. Ο κρυσταλλοειδής φακός του οφθαλμού αντικαθίσταται από έναν καινούργιο τεχνητό ενδοδοφακό, ώστε να μηδενίζει την μυωπία, την υπερμετρωπία και τον αστιγματισμό. Με ειδικούς πολυεστιακούς ενδοφακούς τελευταίας γενιάς μπορεί να λυθεί ταυτόχρονα και το πρόβλημα της πρεσβυωπίας.
H παγκόσμια οφθαλμολογική έρευνα έχει οδηγήσει σε τεράστιες επιτεύξεις στον τομέα της διαθλαστικής χειρουργικής. Στατιστικά έχει αποδειχθεί ότι η μακρόχρονη χρήση φακών επαφής κρύβει πολύ περισσότερους κινδύνους, λόγω μολύνσεων, ξηροφθαλμίας και δυσανεξίας σε σχέση με μία διαθλαστική επέμβαση. Ειδικά η Femto-Lasik και η PRK αποτελούν τις πιο ασφαλείς επεμβάσεις στην ιατρική, με ελάχιστο χρόνο διάρκειας, εξαιρετικά μετεγχειρητικά αποτελέσματα και ικανοποίηση των υποβληθέντων σε επέμβαση ασθενών. Συγκεκριμένα, οι ίδιοι οι ασθενείς δηλώνουν ότι μετά το χειρουργείο:
- Απαλλάχθηκαν από τα γυαλια
- Έχουν μια πιο εύκολη καθημερινότητα αφού και οι φακοί επαφής δημιουργούν κατά καιρούς προβλήματα
- Έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής, αλλάζει η ψυχολογία τους, όχι μόνο ως προς τον τομέα της όρασης, άλλα και σε πολλές άλλες εκφράσεις της προσωπικότητας, κοινωνικότητας και του συναισθηματισμού τους.
Βιογραφικό Ιατρού
Ο χειρουργός οφθαλμίατρος ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΚΙΝΑΛΑΣ εκπαιδεύτηκε επί 4ετία στο ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ όπου ειδικεύθηκε στην αντιμετώπιση όλου του εύρους των παθήσεων του οφθαλμού, χειρουργικών και παθολογικών.
Επί 3ετία υπήρξε μέλος του διαθλαστικού οφθαλμολογικού κέντρου ORASIS. Κατείχε για 5 έτη θέση επιμελητή Β΄ στο Γενικό Νοσοκομείο Χαλκίδας όπου διενέργησε μεγάλο αριθμό χειρουργείων καταρράκτη, ενδοϋαλοειδικών ενέσεων και μικροχειρουργικών επεμβάσεων. Υπήρξε συνεργάτης οφθαλμίατρος με το διαβητολογικό ιατρείο του ΓΝΧ για 1 έτος εξειδικεύοντας τις γνώσεις του πάνω στον σακχαρώδη διαβήτη.
Συμμετείχε στο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα MIG HEALTH CARE ως οφθαλμίατρος μέλος για 4 μήνες.
Είναι μέλος της Ελληνικής οφθαλμολογικής εταιρείας και της Ευρωπαϊκής εταιρείας διαθλαστικής χειρουργικής και ενδοφακών.
Συμμετείχε στην εκπόνηση εργασιών και ομιλιών σε συνέδρια και ημερίδες.
ΠΛΗΡΗΣ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
– Έλεγχος μυωπίας, αστιγματισμού, υπερμετρωπίας, πρεσβυωπίας
– Βυθοσκόπηση
– Πλήρης μελέτη γλαυκώματος (τονομέτρηση οπτικά πεδία τομογραφία οπτικού νεύρου, ταχυμετρία, OCT προσθίου ημιμορίου, γωνιοσκόπηση)
– Αντιμετώπιση παθήσεων οφθαλμολογικής επιφάνειας
– OCT (Ωχράς, νεύρου αγγείων)
– OCT αγγειογραφία
– Ανανέωση διπλωμάτων οδήγησης
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ
– Καταρράκτης (χρήση τορικών, πολυεστιακών ενδοφακών)
– LASER μυωπία, αστιγματισμού, υπερμετρωπίας
– Anti-VEGF ενέσεις
– Μικροχειρουργικές επεμβάσεις (χαλάζιο, πτερύγιο, ξανθελάσματα)
– Αντιμετώπιση παθήσεων οφθαλμικής επιφάνειας
Παναγιώτης Γκινάλας Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Σαλονικιού & Βύρωνος, Χαλκίδα – Τηλ. 2221 115200
