Αναστασία Τζελά: “Το ότι εν έτει 2022 έχουμε ακόμα να λύσουμε θέματα σεξισμού, στερεοτύπων, έμφυλης βίας δεν τιμά κανέναν απολύτως

Επιμέλεια: Βασίλης Ντέμης – Γιώργος Θεοφίλης

«Οι γυναίκες είναι ικανές από το μηδέν να κάνουν το παν» μας διαμηνύει ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι περιγράφοντας τη δύναμη της γυναικείας ψυχής που μπορεί με λίγα μέσα να φτάσει το ακατόρθωτο.

Η πόλη μας έχει την τιμή να κατακλύζεται από γυναίκες που έχουν την πρωτοκαθεδρία στον πολιτικό, κοινωνικό, επιχειρηματικό και καλλιτεχνικό χώρο και οι οποίες με παρρησία συμμετέχουν στο στίβο μάχης της εξέλιξης της τοπικής μας κοινότητας. Θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε μέσα από τις συνεντεύξεις μας μερικές από τις γυναίκες της πόλης με πλούσια δράση που διέπρεψαν στον κλάδο τους, ως φόρο τιμής και σεβασμού στη γυναίκα επιχειρηματία, τη γυναίκα επιστήμονα, τη γυναίκα πολιτικό και τη γυναίκα μάνα.

Συναντήσαμε την Αναστασία Τζελά στο δικηγορικό της γραφείο στη Χαλκίδα (Καραμουρτζούνη 1). Μας υποδέχθηκε γεμάτη ενέργεια, στοιχείο πολύ σημαντικό για το επάγγελμά της αλλά και για την ενασχόληση με τα κοινά και την ανιδιοτελή κοινωνική προσφορά. Από το 2008 στην δικηγορία ως ασκούμενη, ενώ από το 2010 ασκεί ελεύθερη και μαχόμενη δικηγορία στην πόλη της Χαλκίδας. Μιλήσαμε για την θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία, την γενικότερη αντιμετώπιση των γυναικών επιστημόνων και μας ανέλυσε τους στόχους της για το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στο οποίο είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου.

Η γυναίκα στην ελληνική κοινωνία. Πώς συμμετέχει και πώς αντιμετωπίζεται;

Ήδη από τα μέσα του 20ου αιώνα, με την βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και την εξίσωση των δικαιωμάτων των δύο φύλων, τα πράγματα άλλαξαν σημαντικά για τη γυναίκα και τον κοινωνικό της ρόλο. Βγαίνοντας στην αγορά εργασίας ως ειδικός και επαγγελματίας η γυναίκα δεν ανέτρεψε τόσο τον παραδεδομένο κοινωνικό της ρόλο, που την ήθελε αποκλειστικά καλή μητέρα και σύζυγο, όσο τον εμπλούτισε με επιπλέον καθήκοντα. Όμως σήμερα, παρόλο που η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε μια πολυσύνθετη καθημερινότητα και διασπάται σε δεκάδες ρόλους, όπως είναι εκείνος της εργαζόμενης, του κοινωνικού μέλους, του πολιτικού όντος, του επιστήμονα, αλλά και της μητέρας, φίλης, συντρόφου και συζύγου, η εμπειρία που αποκόμισε από την ανανεωμένη πολλαπλότητα των ρόλων την έχει καταστήσει πολύ λιγότερο χειραγωγημένη και φυσικά ακόμη πιο ανεξάρτητη από το άλλο φύλο. Έτσι μέχρι και τον 21ο αιώνα που διανύουμε, οι γυναίκες μετά από σκληρούς αγώνες πέτυχαν την είσοδο τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή, διασφαλίζοντας μάλιστα πλήρη δικαιώματα ως προς την ψήφο, την κοινωνική και επαγγελματική τους θέση. Μια πολύ ενθαρρυντική επίσης εξέλιξη είναι η συμμετοχή της γυναίκας στην πολιτική σκηνή της χώρας τόσο ως πολίτη όσο και ως πολιτευτή.
Αξίζει να σημειωθεί δε, πως η ελληνική κοινωνία μπορεί να θεωρηθεί σχετικά προνομιούχα σε σχέση με χώρες όπου η ανισότητα και οι διακρίσεις κατά των γυναικών εξακολουθούν να θεωρούνται φυσιολογικές!

Τι σημαίνει όμως να είσαι γυναίκα εν έτει 2022 στην Ελλάδα; Σημαίνει μία ολόκληρη αντίφαση, καθώς από τη μία βιώνουμε την απόλυτη γυναικεία χειραφέτηση κι από την άλλη έρχονται στο φως ιστορίες που πιστεύεις πως λάμβαναν χώρα μόνο στα ηθογραφικά διηγήματα των αρχών του 1900. Νέες κοπέλες, γυναίκες μορφωμένες και μη, πέφτουν θύματα ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης καθημερινά, χάνουν τη ζωή τους σε μία στροφή και ρίχνονται στον γκρεμό σαν άψυχα σακιά…

Το γεγονός ότι εν έτει 2022 έχουμε ακόμα να λύσουμε θέματα σεξισμού, στερεοτύπων, έμφυλης βίας δεν τιμά κανέναν απολύτως. Δεν φτάνουν μόνο οι νομοθετικές ρυθμίσεις. Το πρόβλημα είναι κοινό, αφορά το σύνολο της κοινωνίας. Και δυστυχώς, αν κρίνουμε από τα περιστατικά που σχεδόν επί καθημερινής βάσης έρχονται στο φως της δημοσιότητας, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε. Ελπίδα όμως πάντα θα υπάρχει μέσω της ανατροφής των μελλοντικών γενεών, των παιδιών μας. Και τότε θα έχουμε λόγο για να γιορτάσουμε!

Ποια είναι η εμπειρία σου ως γυναίκα επιστήμονα; Έχεις αντιμετωπίσει ποτέ διακρίσεις ή έχεις διαπιστώσει γενικότερα διακρίσεις σε βάρος γυναικών επιστημόνων;

Αφότου ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στη νομική επιστήμη, ξεκίνησα να εργάζομαι ως ασκούμενη δικηγόρος σε μεγάλο δικηγορικό γραφείο της πόλης και στη συνέχεια να ασκώ ελεύθερη και μαχόμενη δικηγορία στην πόλη της Χαλκίδας σε υποθέσεις κυρίως εργατικού και αστικού δικαίου. Ευτυχώς στο χώρο της δικηγορίας τα θέματα διακρίσεων ήταν λυμένα προ δεκαετιών και δεν αντιμετώπισα πρόβλημα ή προκαταλήψεις λόγω του φύλου μου, της ηλικίας μου ή οποιουδήποτε άλλου στοιχείου. Από τη μία θεωρώ ότι έχω υπάρξει τυχερή δεδομένου ότι ο χώρος στον οποίο δραστηριοποιούμαι είναι σχετικά «γυναικοκρατούμενος» τα τελευταία έτη, από την άλλη όμως είμαι αισιόδοξη και πιστεύω ότι η νεότερη γενιά έχει κάνει πολλά βήματα μπροστά σε αυτό το θέμα, βάζοντας στην άκρη στερεότυπα και προκαταλήψεις.

Στον αντίποδα βέβαια, οι γυναίκες ακόμη και σήμερα δεν έχουν τη θέση που τους αναλογεί στην επιστημονική κοινότητα. Πολλές έρευνες που έχουν υλοποιηθεί από αρμόδια όργανα της ευρωπαϊκής ένωσης, εθνικούς οργανισμούς και πανεπιστήμια των κρατών μελών, αναδεικνύουν το γεγονός ότι το φύλο εξακολουθεί να αποτελεί αρνητική συνιστώσα στην ίση κατανομή εξουσίας, θέσεων και πόρων στον χώρο της εργασίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Η σιωπηρή προκατάληψη, η «κουλτούρα» επιστημονικών πεδίων που θέλει αυτά να κυριαρχούνται από άνδρες επιστήμονες, οι προοπτικές και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στη σταδιοδρομία τους, τα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα, είναι παράγοντες που εντείνουν την ανισότητα στην επιστημονική σταδιοδρομία.

Δυστυχώς, συχνά οι γυναίκες επιστήμονες χρειάζεται να εργαστούμε διπλά για να αποδείξουμε τις ικανότητες μας, ειδικά όσες απασχολούνται σε τεχνικούς τομείς. Ωστόσο, όσο περνάνε τα χρόνια αυτό φαίνεται να υποχωρεί, οι περιπτώσεις διακρίσεων είναι μεμονωμένες και δεν αποτελούν κανόνα. Επειδή όμως οι γυναίκες είναι πολυπράγμονες, αφιερωμένες στο στόχο, με χαρακτήρα που τον διέπει η οργανωτικότητα και με υψηλές μαθησιακές επιδόσεις, αποτελούν ένα ανθρώπινο δυναμικό υψηλής κατάρτισης, αναγκαίο για τη στήριξη της επιστήμης, της καινοτομίας αλλά και της τεχνολογικής ανάπτυξης.

Εν κατακλείδι, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να συντρίψουμε τα στερεότυπα, ώστε να προωθηθεί η καθολική και ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή στην επιστήμη για τις γυναίκες. Άλλωστε είναι μια ευκαιρία να ενισχύσουμε με κάθε τρόπο την άποψη ότι «ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη και η επιστήμη τις γυναίκες» όπως αναφέρει σε μήνυμά του ο ΟΗΕ.

Κοινωνική ευαισθησία και Αναστασία Τζελά. Πιστεύεις πως έχεις ανταποκριθεί σε αυτό το ρόλο;

Η κοινωνική ευαισθησία είναι η μεγαλύτερη προίκα για τους πολίτες, ιδιαίτερα όταν αυτή η ευαισθησία εκφράζεται από παιδιά. Η έμπρακτη αλληλεγγύη σε συνανθρώπους μας, οι οποίοι στερούνται πρώτης ανάγκης ή άλλων αγαθών, αφορά ασφαλώς το κράτος αλλά είναι θέμα και της κοινωνίας. Η δύναμη της αλληλεγγύης βρίσκεται πάντα στην κοινωνία, στους πολίτες, που βιώνουν περισσότερο τα προβλήματα των συνανθρώπων τους και είναι πιο κοντά στα θέματα της καθημερινότητας. Εάν τα παιδιά ακολουθήσουν την αδιαφορία των ενήλικων και παραδοθούν στα «θέλω» της καταναλωτικής κοινωνίας, αγνοώντας το τι γίνεται γύρω τους, τότε αυτή η χώρα δεν θα έχει προοπτικές.

Πιστεύω ακράδαντα πως διάθεση και ευαισθησία υπάρχει, θα πρέπει απλά να απελευθερωθούν δυνάμεις και να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Η κοινωνία μας θα πρέπει να προβεί σε μια ενδοσκόπηση, να σταματήσει να βάζει κάτω από το χαλί τα προβλήματα και να απλώνει χέρι βοηθείας προς όλους εκείνους, που έχουν προβλήματα επιβίωσης και όχι μόνο. Αυτό θα είναι προς όφελος όλων και θα βοηθήσει στο να αναδείξουμε ένα νέο κοινωνικό παράδειγμα, το οποίο έχουμε πραγματικά ανάγκη. Έχει αποδειχθεί μάλιστα, πως στις γυναίκες προκύπτει μια μεγαλύτερη ευαισθησία για θέματα κοινωνικής προσφοράς, κοινωνικής αλληλεγγύης και αγάπης προς τον συνάνθρωπο. Μια κοινωνία, που δεν κάθεται στον καναπέ αλλά σηκώνεται και προσφέρει, έχει μέλλον. Έκφανση της κοινωνικής ευαισθησίας αποτελεί άλλωστε και η κοινωνική δράση, η οποία μεταξύ άλλων εντοπίζεται στην διάθεση προσφοράς σε συλλόγους και ιδρύματα για την προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (παιδιών, ηλικιωμένων, ατόμων με ειδικές ανάγκες, εξαρτημένων ατόμων). Συμπεριλαμβάνει ακόμη δράσεις που αποβλέπουν στην καθαριότητα των πόλεων, τη βελτίωση των συγκοινωνιών, στην προστασία των πεζών και στην προάσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών.

Προς αυτήν την κατεύθυνση της κοινωνικής ευαισθησίας- κοινωνικής δράσης αποφάσισα να κινηθώ κι εγώ, όταν πριν από τρία χρόνια (2019), πήρα την απόφαση να θέσω για πρώτη φορά υποψηφιότητα ως δημοτική σύμβουλος του Δήμου Χαλκιδέων, με εφόδια την όρεξη και τη διάθεση προσφοράς για τον τόπο μας και κίνητρα την ανάπτυξη και εξέλιξη του τόπου μας, την ενεργό συμμετοχή στην προσπάθεια για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των συμπολιτών μου και την αντιμετώπιση προβλημάτων της καθημερινότητας, όπως η ανεργία, ζητήματα ασφάλειας, περιβάλλοντος και πολιτισμού. Οι συμπολίτες μου- δημότες της πόλης μας με τίμησαν με την ψήφο τους και εξελέγην αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Χαλκιδέων, προσπαθώντας από την θέση αυτή να συνδράμω και να συμβάλλω με κάθε τρόπο στην επίλυση των προβλημάτων που περιέγραψα ανωτέρω αλλά και όσων ανακύπτουν σε καθημερινή βάση, έργο χρονοβόρο, αρκετά απαιτητικό και δύσκολο.

Μέσα στην ίδια χρόνια (2019) ήρθε και η τιμητική πρόταση να συμμετάσχω στη Διοίκηση του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, το οποίο αποτέλεί μια ενοποιημένη οντότητα παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας με εστίαση στα παιδιά και τα άτομα με αναπηρία. Την εν λόγω πρόταση αποδέχτηκα φυσικά με μεγάλη χαρά και η συμμετοχή μου υπό την ιδιότητα του μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί για μένα πρόκληση…

Οι ανωτέρω ενασχολήσεις και δραστηριότητες, δεν σας κρύβω, πως απαιτούν χρόνο, που σε συνδυασμό μάλιστα με την απαιτητική επαγγελματική μου καθημερινότητα, πολλές φορές μου στερούν πολύτιμο χρόνο από την οικογενειακή και προσωπική μου ζωή. Δεν διαμαρτύρομαι όμως, καθώς αφενός αφιερώνω με ευχαρίστηση τον απαιτούμενο χρόνο, αφετέρου δε, μέσα από όλες μου αυτές τις προσπάθειες εισπράττω ανεκτίμητης αξίας ηθική ικανοποίηση, η οποία με κρατά σε εγρήγορση, αποτελεί την κινητήριο δύναμη μου και παράλληλα με πεισμώνει να εξακολουθήσω να προσπαθώ με όποιον τρόπο μπορώ, από οποιαδήποτε θέση ή μετερίζι κι αν βρίσκομαι.

Δε θεωρώ λοιπόν, πως είμαι σε θέση να απαντήσω στο ερώτημα σας, αν και κατά πόσο έχω ανταποκριθεί στον εν λόγω ρόλο, καθώς αρμοδιότεροι να με κρίνουν και να σας απαντήσουν είναι οι συμπολίτες μου και γενικότερα οι άνθρωποι γύρω μου που παρακολουθούν τις όποιες ενέργειες και προσπάθειες μου.

Τι είδους δομή είναι το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας; Τι ακριβώς επιδιώκει και ποιες είναι οι προσωπικές σου επιδιώξεις ως μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου;

Το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (ΚΚΠΠΣΕ), αποτελεί το διοικητικό μηχανισμό, υπό του οποίου λειτουργούν δομές πρόνοιας. Σήμερα ως μια ενοποιημένη οντότητα παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας με εστίαση στα παιδιά και τα άτομα με αναπηρία, οι κατά τόπους δομές του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, συνθέτουν μέρος του συντεταγμένου Κράτους Πρόνοιας στην ευρύτερη περιοχή. Συγκεκριμένα τα Παραρτήματα ΑΜΕΑ Φθιώτιδας στο Δομοκό και ΑΜΕΑ Εύβοιας στο Βαθύ Αυλίδας (πρώην Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Ευβοίας) του Κ.Κ.Π. Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, παρέχουν: περίθαλψη και συγκεκριμένα ιατροφαρμακευτική αγωγή, στέγη, τροφή, στοιχειώδη και αξιοπρεπή ένδυση και υπόδηση, φυσικοθεραπεία και σταδιακή αποκατάσταση ή και εργοθεραπεία, ψυχοκοινωνική υποστήριξη, καθώς και μεριμνούν για την οργάνωση και για τη συμμετοχή σε γενικά ή ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις, δραστηριότητες ψυχαγωγίας και δημιουργικής απασχόλησης. Σκοπός μας είναι η παροχή υπηρεσιών ανοικτής και κλειστής περιθάλψεως, οι οποίες συνίστανται σε πρόληψη, διάγνωση, αξιολόγηση, θεραπευτική παρέμβαση, σε άτομα με αναπηρία άνω των 18 ετών και των δύο φύλων. Συγκεκριμένα, η παροχή στήριξης σε άτομα με νοητική υστέρηση, ψυχοσυναισθηματικές δυσλειτουργίες, εμπίπτοντα στην κατηγορία ατόμων με αναπηρία, σε χρονίως πάσχοντες και προς τους αντιμετωπίζοντες χρόνιες παθήσεις του μυϊκού, νευρικού, κυκλοφορικού, αναπνευστικού συστήματος, σε άτομα αντιμέτωπα με καρκίνο τελικού σταδίου και σε άτομα με αυτισμό, με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες που δεν χρειάζονται ειδική νοσηλεία.

Από την άλλη το Παράρτημα Προστασίας Παιδιού Φθιώτιδας, στη Λαμία, έχει ως σκοπό τη φιλοξενία, την παροχή πολύπλευρης στήριξης σε παιδιά γένους αρσενικού και εφήβων ηλικίας από 6 ετών έως και 18 ετών. Σκοπός μας μεταξύ άλλων είναι, η προστασία, φροντίδα, διαπαιδαγώγηση, πρόληψη, διάγνωση, αξιολόγηση, φιλοξενία, ψυχοσυναισθηματική και κοινωνική στήριξη, μόρφωση (σχολική, εξωσχολική), προ-επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση-προετοιμασία και η ομαλή κοινωνική ένταξη παιδιών και εφήβων, διαγνωσμένων σωματικώς και ψυχικώς υγιών, τα οποία αποδεδειγμένα στερούνται κατάλληλου οικογενειακού, υποστηρικτικού περιβάλλοντος, έχουν εγκαταλειφθεί ή η φυσική οικογένεια τους, αποδεδειγμένα αδυνατεί να ανταποκριθεί στην φροντίδα τους (οικονομικοί, κοινωνικοί λόγοι κ.α.).

Το μόνο βέβαιο είναι πως το ΚΚΠΠΣΕ μου άλλαξε τη ζωή και τον τρόπο σκέψης. Μέσα στα τρία χρόνια που έχω τη χαρά και την τιμή να συμμετέχω ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του, είχα τη δυνατότητα να διερευνήσω σε βάθος το πεδίο που με ενδιέφερε τόσο για τα άτομα με αναπηρία που βρίσκονται στο παράρτημα ΑΜΕΑ Ευβοίας στο Βαθύ Αυλίδας, τις ιδιαίτερες ανάγκες αλλά και δυνατότητες-δεξιότητες αυτών, όσο και τα ανήλικα παιδιά που βρίσκονται στο Παράρτημα Προστασίας Παιδιού στη Λαμία. Mε συνοδοιπόρους τον πρόεδρο, τα λοιπά μέλη του Συμβουλίου, τους υπαλλήλους, τους εργοθεραπευτές και τους κοινωνικούς λειτουργούς των παραρτημάτων, έχουμε ως αποστολή, πέραν της περίθαλψης και της θεραπευτικής παρέμβασης των ατόμων με αναπηρίες, την ενεργοποίηση των ως ατόμων, διευρύνοντας κατά το μέτρο του δυνατού τη φαντασία και το πνεύμα τους, καθώς κατά κύριο λόγο μας ενδιαφέρει να αισθάνονται ότι παραμένουν δραστήριοι, κοινωνικοποιημένοι και όχι περιθωριοποιημένοι.

Τέλος αναφορικά με το Παράρτημα Προστασίας Παιδιού στη Λαμία, κι εκεί καταβάλλουμε τεράστιες προσπάθειες, ώστε να εξασφαλίσουμε στα ανήλικα αγόρια που φιλοξενούνται προστασία, φροντίδα, διαπαιδαγώγηση, ψυχοσυναισθηματική και κοινωνική στήριξη, μόρφωση (σχολική, εξωσχολική), προ-επαγγελματική εκπαίδευση και προετοιμασία, με σκοπό την μετέπειτα ομαλή κοινωνική ένταξη τους.

Αν με ρωτάτε όμως, προσωπικά είμαι υπέρμαχος της αποϊδρυματοποίησης των παιδιών ανά την Ελλάδα. Πρόκειται για θέμα ιδιαίτερα ευαίσθητο και με κοινωνικές προεκτάσεις.

Πεποίθηση μου δε, πως είναι καθήκον όλων μας να σταθούμε αρωγοί , ο καθένας από το δικό του μετερίζι, στην προσπάθεια αποϊδρυματοποίησης των παιδιών, η οποία θα ευοδωθεί : α) με την ενίσχυση και τη δημιουργία υπηρεσιών στήριξης της οικογένειας και του παιδιού στη κοινότητα καθώς και β) με την προώθηση και στήριξη των θεσμών αναδοχής και υιοθεσίας των παιδιών, ξεπερνώντας τους όποιους γραφειοκρατικούς σκοπέλους.

Η αλήθεια είναι πως εξαιτίας της χρόνιας έλλειψης οργάνωσης στους κοινωνικούς τομείς αλλά και λόγω της υγειονομικής κρίσης αρκετές ιδέες έχουν καθυστερήσει ή παγώσει, αλλά τα κοινωνικά προβλήματα παραμένουν. Είμαι αισιόδοξη όμως πως με μαχητικότητα, υπομονή και επιμονή σύντομα θα πάρουν το δρόμο τους και η επίλυση τους δεν θα αργήσει.

Ποια θα ήταν η συμβουλή σου σε μια γυναίκα που θέλει να ξεκινήσει τη Νομική;

Είναι βέβαιο πως θα την ενθάρρυνα προς αυτήν την κατεύθυνση και φυσικά θα την παρότρυνα να ξεκινήσει τις σπουδές της στη Νομική Επιστήμη, απαριθμώντας της τα οφέλη των νομικών σπουδών ενώ παράλληλα θα της παρέθετα όλες τις παραμέτρους.

Δεν είναι τυχαίες ούτε ανακριβείς εκφράσεις, όπως «το πτυχίο της Νομικής αποτελεί εφόδιο» ή «μπορείς να κάνεις οτιδήποτε με ένα πτυχίο Νομικής!!!», οι οποίες υπόσχονται έναν παράδεισο προοπτικών σταδιοδρομίας μετά την απόκτηση ενός πτυχίου νομικής. Οι νομικές σπουδές, παρά τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας με τον κορεσμό του δικηγορικού επαγγέλματος, συνεχίζουν να διατηρούν το υψηλό τους κύρος, εξασφαλίζοντας τα απαραίτητα εφόδια σε όσους τις επιλέγουν προκειμένου να ακολουθήσουν μια καριέρα σχετική με τη μάχιμη δικηγορία, ή, ενδεχομένως, να στραφούν σε μια εναλλακτική “νομική” σταδιοδρομία (δικαστικό σώμα, συμβολαιογραφία, διπλωματικό σώμα κλπ).

Ένας φοιτητής-τρια νομικής λογίζεται λανθασμένα ως ένας μελλοντικός δικηγόρος, καθώς στην πραγματικότητα, οι πόρτες που του ανοίγονται μετά το πέρας των σπουδών του είναι πολυάριθμες και εκτείνονται σε πολύ περισσότερα γνωστικά αντικείμενα από όσα μπορεί και ο ίδιος ακόμα να φανταστεί. Και αυτό γιατί οι νομικές σπουδές δεν είναι μια στείρα απομνημόνευση νόμων, όπως πολλοί νομίζουν, αλλά η ενασχόληση με το δίκαιο εν γένει, το οποίο έχει διεπιστημονικό χαρακτήρα και αναπτύσσει πολλαπλές μεταβιβάσιμες δεξιότητες, ικανές να δημιουργήσουν ικανότητες κατάλληλες για ένα υψηλό επίπεδο απασχόλησης, με αποτέλεσμα οι γνώστες του να προσελκύονται από εργοδότες από διάφορους κλάδους και τομείς. Το ότι σπουδάζεις Νομική δεν σημαίνει λοιπόν ότι θα γίνεις απαραίτητα δικηγόρος. Μπορεί να κάνεις μεταπτυχιακές σπουδές σε άλλους τομείς (π.χ. ναυτιλιακά, διοίκηση ανθρωπίνων πόρων) και να βρεις πολλές διεξόδους στην αγορά εργασίας.

Επιπλέον ενθαρρύντικο για μια γυναίκα είναι πως τα νομικά επαγγέλματα είναι «γένους θηλυκού». Όπως προκύπτει από μελέτες και έρευνες, μέσα σε μία 20ετία, 1991-2011, οι γυναίκες στα νομικά επαγγέλματα έφτασαν να αποτελούν την πλειονότητα με ποσοστό 58%. Ιδιαίτερα στη νεότερη ηλικιακή ομάδα, έως 34 ετών, το ποσοστό των γυναικών φτάνει το 70%. Στα νομικά επαγγέλματα υπερτερούν οι δικηγόροι (86,5%), το 7% είναι οι δικαστές και το 6,5% είναι τα λοιπά επαγγέλματα (συμβολαιογράφοι κ.λπ.). Με βάση αυτή τη διάκριση, γυναίκες είναι το 55,4% των δικηγόρων, το 66,4% των δικαστών και το 83,9% των λοιπών νομικών επαγγελμάτων. Καθίσταται σαφές λοιπόν, ενόψει των ανωτέρω, πως ο κλάδος των νομικών στην Ελλάδα είναι πλέον «γυναικοκρατούμενος».

Ποια είναι η διαδρομή σου προς την επαγγελματική επιτυχία ως νομικός μέχρι σήμερα; Έχουν βρεθεί εμπόδια και αν ναι πως τα ξεπέρασες;

Η αλήθεια είναι πως εκφράσεις και χαρακτηρισμοί περί «επιτυχίας», «επιτυχημένης» κλπ με κάνουν να νιώθω κάπως αμήχανα. Σίγουρα αγαπώ το επάγγελμα μου, προσπαθώ να το κάνω όσο καλύτερα και αξιοπρεπέστερα μπορώ και νομίζω πως χαίρω ιδιαίτερης εκτίμησης στον χώρο μου. Δεν σας κρύβω βέβαια πως το επάγγελμα του δικηγόρου ενώ φαντάζει συναρπαστικό, είναι αρκετά απαιτητικό, ενίοτε ψυχοφθόρο και προϋποθέτει μεταξύ άλλων άριστη χρήση της ελληνικής γλώσσας, ευγένεια, ψυχραιμία, διπλωματία, διατήρηση ισορροπιών, εχεμύθεια, συνέπεια, ευελιξία, γρήγορες αντιδράσεις και έμφυτη ικανότητα στην επικοινωνία.

Φυσικά καμία διαδρομή δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα, τίποτε δεν μου χαρίστηκε και προσωπικά πιστεύω ακράδαντα στην σκληρή δουλειά και όχι τόσο στην τύχη. Όπως όλοι οι άνθρωποι φαντάζομαι, έτσι κι εγώ σε όλη την μέχρι σήμερα πορεία μου έχω γευτεί απογοητεύσεις στον επαγγελματικό χώρο και έχω συναντήσει αρκετά εμπόδια. Θύμωσα ουκ ολίγες φορές με την αναξιοκρατία, την αδικία και την αγνωμοσύνη.

Τελικά όμως πείσμωσα, ορθώνοντας το ανάστημα μου απέναντι σε τέτοιου είδους συνθήκες και συμπεριφορές, και με αξιοπρέπεια παραμένω σταθερά προσηλωμένη στους στόχους μου, απέχοντας από παιχνίδια εντυπωσιασμού και τη χρήση αθέμιτων μέσων. Το πρόσημο εν κατακλείδι είναι θετικό!