.jpg)
Το τριήμερο 22-23-24 Ιουνίου, ο πιο αγαπητός (μάλλον) πολιτιστικός Σύλλογος της Χαλκίδας, το Αλωνάκι, είχε την ετήσια παρουσίασή του στο θερινό θέατρο «Ορέστης Μακρής». Ένας λόγος που εμείς βρεθήκαμε εκεί φέτος, ήταν για να παρατηρήσουμε από κοντά τη μεγάλη συμμετοχή και τον ενθουσιασμό των νέων ανθρώπων της περιοχής μας, που αποτελούσαν το βασικό πυρήνα της χορευτικής ομάδας. Είναι πραγματικά άξιο θαυμασμού ότι σε μια εποχή που στους χώρους διασκέδασης ηχούν κυρίως trap εκτρώματα ακούσματα, σε μια γειτονιά της Χαλκίδας ακούγονται λύρες, μπουζούκια και βιολιά, και οι κύκλοι που σχηματίζονται από το νέο κόσμο ξεπερνούν τα όρια της σκηνής.
Για να μπούμε λοιπόν λίγο καλύτερα στην ουσία αυτής της «γιορτής», και να κατανοήσουμε αυτό το φαινόμενο προσέλκυσης νέου κόσμου, θελήσαμε να διερευνήσουμε το ζήτημα εκ των έσω, συζητώντας με τον 13 χρόνια χοροδιδάσκαλο στο Σύλλογο, Νίκο Φρυγανιώτη.
Ο Νίκος, με χαμόγελο και γενναιοδωρία εκπροσώπησε τη φιλοσοφία και το πνεύμα του Συλλόγου στη συζήτηση με το GHETTO.
- Πότε ξεκίνησε το Αλωνάκι ως πολιτιστικός σύλλογος και τι δυσκολίες συνάντησε μέχρι να συσταθεί και να έχει την απήχηση που έχει τώρα;
Ο Δημήτρης ο Λιανοστάθης που είναι και ο πρώτος δάσκαλος, και είναι και ο δάσκαλος ο δικός μας, είναι στο επάγγελμά του εκπαιδευτικός, δάσκαλος Δημοτικού. Eίχε μια επαφή με τους παραδοσιακούς χορούς σαν χορευτής στο θέατρο της Δώρα Στράτου στην Αθήνα, και κάπως έτσι ξεκίνησε να κάνει μαθήματα παραδοσιακών χορών σε κάποια Δημοτικά. Ερχόμενος λοιπόν στη Χαλκίδα τη δεκαετία του 90, ξεκίνησε να διδάσκει στο 2ο Δημοτικό Σχολείο (αν θυμάμαι καλά), σε συνεργασία με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, έχοντας ένα τμήμα 15 παιδιών. Αυτά τα παιδιά, αποφοιτώντας από το Δημοτικό είχαν δεθεί με το Δημήτρη, αλλά σύμφωνα με το καταστατικό των Δημοτικών σχολείων, δε μπορούσαν να παρακολουθήσουν πλέον τις δραστηριότητες του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, γιατί δεν ανήκαν στη Δημοτική εκπαίδευση. Εκεί ήταν λοιπόν η πρώτη δυσκολία, και κομβικό σημείο ήταν η θέληση των παιδιών, των γονέων, και του Δημήτρη, να βρεθεί μια λύση. Εκείνη την εποχή, υπήρχε ένας σύλλογος στη γειτονιά που λεγόταν «Το Αλωνάκι», απλά ήταν σε αδράνεια. Οι γονείς εκείνων των παιδιών βρήκαν τότε την ευκαιρία να το ξαναζωντανέψουν, με σκοπό αυτά τα παιδιά να συνεχίσουν το χορό. Μαζί με τα παιδιά λοιπόν, ήταν ευκαιρία να ξεκινήσει και ένα τμήμα ενηλίκων και να μπουν και οι γονείς στον κύκλο. Και αυτή ήταν και η έναρξη του Συλλόγου που λέμε σήμερα Αλωνάκι, με κύρια και τότε μοναδική δράση, τον Παραδοσιακό χορό.
- Είχε πάντοτε τόσο νέο κόσμο το Αλωνάκι, όσο έχει σήμερα;
Όχι, δεν είχε. Εγώ, έχοντας ερεθίσματα από την προγιαγιά, βρέθηκα στο Αλωνάκι το 2000. Στο τέλος της σεζόν, Ιούνιο δηλαδή του 2001, αποφασίζουμε να κάνουμε την πρώτη μας εκδήλωση και να παρουσιάσουμε τους μαθητές μας, που τότε ήταν 30-40 άτομα (μικροί και μεγάλοι), κάνοντας την παράσταση στο Κάστρο της Χαλκίδας. Αυτά τα λίγα άτομα συμμετείχαμε σε πολλά κομμάτια και αλλάζαμε πολλές φορεσιές για να βγει περίπου μια δίωρη παρουσίαση. Χρόνο με το χρόνο, φτάσαμε σε αυτή την εκδήλωση που εμείς τώρα λέμε «γιορτή». Για κάποια χρόνια συνεχίσαμε την ετήσια παρουσίασή μας στο Κάστρο, μέχρι που το 2004 επειδή βλέπαμε ότι η προσέλευση του κόσμου, όχι τόσο ως μέλη στο Σύλλογο, αλλά ως θεατές, γινόταν όλο και μεγαλύτερη, αποφασίσαμε να πάμε στο τότε «Buka», σε ένα χώρο στις Αλυκές που γίνονταν εκεί συναυλίες. Η πενταετία που ακολούθησε ήταν σίγουρα καθοριστική, γιατί σε αυτό το διάστημα από τα 50- 60 άτομα, φτάσαμε να είμαστε σίγουρα 250-300 ενεργά μέλη. Με τον όρο αυτό, εννοώ τους ανθρώπους εκείνους που περνούσαν και περνάνε από το Σύλλογο κάθε εβδομάδα για να κάνουν μάθημα. Έκτοτε, προσπαθούμε με την προσοχή και τη σημασία που δίνουμε στον κόσμο μας, και με αυτό που επιδιώκουμε να προσφέρουμε στους θεατές, να κρατάμε έναν πήχη όσο γίνεται σταθερό.
- Σήμερα που μιλάμε, πόσα άτομα είστε η βασική ομάδα του Συλλόγου που διδάσκετε και τρέχετε όλο αυτό;
Αυτή τη στιγμή, στην ομάδα των χοροδιδασκάλων των παραδοσιακών χορών είναι ο Δημήτρης ο Λιανοστάθης και οκτώ ακόμα χοροδιδάσκαλοι, εννιά μαζί με εμένα. Την ομάδα του Συλλόγου συμπληρώνουν μία δασκάλα μουσικοκινητικής, μία δασκάλα θεατρικής αγωγής, και ένας κύριος υπεύθυνος για το μάθημα της φωτογραφίας. Το πιο σημαντικό είναι πως είμαστε όλοι μέλη. Όποιος δηλαδή αναλάβει να κάνει μια δράση στο Σύλλογο, βασική προϋπόθεση, είναι να είναι μέλος μας και να γνωρίζει τον τρόπο λειτουργίας του Συλλόγου. Έχουμε επίσης μία ομάδα οικιακής οικονομίας, και από ΄κει και πέρα έχουμε δύο μεγαλύτερες ομάδες. Μία του web radio, διαδικτυακό ραδιόφωνο δηλαδή, και άλλη μία της διαδικτυακής εφημερίδας. Είμαστε όλοι άνθρωποι που έχουμε αυτό που ονομάζουμε «πρωινή δουλειά», και ο χορός ήταν πάντα το μεράκι μας, η διέξοδός μας, αυτό που αγαπάμε.
- Άρα, πιστεύεις ότι έχετε παίξει και εσείς οι ίδιοι ένα σημαντικό ρολό σε αυτό που έχετε μεταδώσει στο νέο κόσμο, και τον έχετε τραβήξει προς αυτό το κομμάτι;
Σίγουρα έχουμε παίξει και εμείς κάποιο ρόλο. Βέβαια, νομίζω πως και εμείς, θέλοντας ή μη, προσπαθούμε και βαδίζουμε στον τρόπο σκέψης του Δημήτρη, ο οποίος προτάσσει πριν από οτιδήποτε, το καλό του Συλλόγου, και όχι το προσωπικό συμφέρον. Τώρα, όσο για την μεγάλη προσέλκυση του νέου κόσμου, στο μυαλό μου, το φαινόμενο αυτό ξεκίνησε περίπου από το 2013 και μετά, όταν και εγώ ήμουν γύρω στα 23-24 και άρχισα να παρατηρώ τα τμήματα να γεμίζουν με γνωστούς μου και παιδιά της ηλικίας μου. Άρχισε να υποχωρεί αυτή διστακτικότητα που υπήρχε παλαιότερα. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό, αν σκεφτείς ότι τη δεκαετία του 90 που ήμουν εγώ στο Δημοτικό, παρέλασα με φουστανέλα με το Σύλλογο Ηπειρωτών, και την επόμενη εβδομάδα στο σχολείο ήμουν δακτυλοδεικτούμενος. Ο κόσμος όμως και το κοινό εκπαιδεύεται.
- Τι έχει να αποκομίσει ένας νέος άνθρωπος από την εκπαίδευση των Ελληνικών χορών;
Ο Ελληνικός χορός είναι πρώτα από όλα ένας τρόπος εκγύμνασης και ψυχοθεραπείας. Είναι επίσης ένας τρόπος εμπλουτισμού γνώσεων, και κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Ο συνδυασμός λοιπόν αυτών των συνιστωσών, θεωρώ ότι αγγίζει και κερδίζει το «μαθητή», ώστε να μείνει σε μια αίθουσα, και να συνεχίσει. Όλα τα υπόλοιπα, έρχονται από μόνα τους. Δηλαδή, σταδιακά μέσα από τα μαθήματα, αλλά κυρίως μέσα από τις εκδηλώσεις, ο κόσμος έρχεται σε επαφή και κατανοεί καλύτερα την κουλτούρα των διαφόρων περιοχών, των οποίων την κινησιολογία διδάσκεται. Ειδικότερα, η διατριβή που γίνεται στα πλαίσια προετοιμασίας μιας παράστασης πάνω σε μια συγκεκριμένη περιοχή, και οι λεπτομέρειες πάνω στους χορούς, είναι που επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων. Ανοίγουν δηλαδή κάποιοι ορίζοντες ώστε να ερευνήσει ή να μάθει κάποιος για τη λαογραφία μας.
- Εν κατακλείδι, τι στόχο ή ενδεχομένως όραμα έχετε μέσα από αυτή τη δουλειά;
Εμείς ακολουθούμε την εξής πολιτική: Η παράδοσή μας δεν είναι ένα μουσειακό στοιχείο. Δεν είναι δηλαδή κάποιο κειμήλιο που βγάζουμε από το μπαούλο και δεν «αγγίζουμε». Η παράδοση έτσι όπως τη ζούμε εμείς, δεν είναι αυτό. Χρειάζεται να εξελίσσεται, και να την αναδημιουργούμε. Κάτι το οποίο συνηθίζω να αναφέρω στο μάθημα, είναι πως τα ήθη, τα έθιμα, τα τραγούδια, οι χοροί, όλα αυτά δηλαδή που περιλαμβάνει η μουσικοχορευτική παράδοση της Ελλάδας, ίσως είναι το μόνο πράγμα που δημοκρατικά επιλέγει ο λαός.
Καταλήγει, λέγοντας:
Η παράδοσή μας, είναι κάτι σαν «κοινωνικό διυλιστήριο». Αφήνουμε μέσα ότι φέρουν οι άνθρωποι με το πέρασμα των χρόνων, και το εκάστοτε κοινό θα αποφασίσει τι θα κρατήσει από αυτό.
