Οι προτάσεις για την ανάπτυξη της Ελλάδας και η θέση της Εύβοιας

Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης

Αίσθηση προκάλεσε η εκκολαπτόμενη Έκθεση της Επιτροπής Σοφών με τις προτάσεις της για την ανάπτυξη της Ελλάδας με βάση τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από το πακέτο χρηματοδότησης των 32 δις ευρώ. Η Έκθεση θα πάρει την τελική μορφή της το Σεπτέμβριο και θα τροφοδοτήσει το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης που θα υποβληθεί στις Βρυξέλλες. Χαρακτηριστική είναι η στρατηγική θέση του Προέδρου της Επιτροπής Σοφών, Νομπελίστα Οικονομολόγου, Χριστόφορου Πισσαρίδη με την οποία καλεί την Ελλάδα να γίνει η Καλιφόρνια της Ευρώπης. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η Εύβοια μπορεί να συντονιστεί με τα αναπτυξιακά προγράμματα που θα προτείνει η Επιτροπή και αν μπορεί να καινοτομήσει στην ολοένα και πιο διαφοροποιημένη αγορά εργασίας.

Χαρακτηριστικές είναι οι υποδείξεις της Επιτροπής ώστε η οικονομική πολιτική να αμβλύνει τις αγκυλώσεις και να απομακρύνει τα εμπόδια σε κομβικούς τομείς που μπορούν να αποτελέσουν σημαντικές επενδυτικές επιλογές. Οι μεταφορές και τα logistics προκρίνονται ως ένας τομέας δραστηριοτήτων που μπορεί να προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες λόγω της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας. Ο τουρισμός και ο πολιτισμός με τα προφανή συγκριτικά πλεονεκτήματα απαιτούν σημαντική αναβάθμιση υποδομών και τη διασύνδεσή τους με την υπόλοιπη οικονομία. Επίσης αναγκαία είναι η εστίαση στην αγροδιατροφή και τη μεταποίηση αφού ενισχυθούν τεχνολογικά.

Από την άλλη, ο κλάδος τεχνολογίας, με έρευνα και τεχνολογία από πολύ μικρές και ευέλικτες επιχειρήσεις αλλά και με παραρτήματα μεγάλων εταιρειών που θα μεταφέρουν έρευνα στη χώρα μας, μπορεί να προσφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Σημαντικός κρίνεται και ο εξαγωγικός προσανατολισμός των ελληνικών επιχειρήσεων με αύξηση του τζίρου στην αλλοδαπή. Στη μεγέθυνση των ελληνικών επιχειρήσεων μπορεί να συμβάλλει η μείωση του ποσοστού αυτοαπασχολούμενων στον ιδιωτικό τομέα με την καλύτερη και αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του εγχώριου επιστημονικού δυναμικού αλλά και τον περιορισμό του brain drain.

Η Εύβοια σε μια, έστω ακαδημαϊκή, αναπτυξιακή προοπτική που προσανατολίζει την Ελλάδα ώστε να γίνει η Καλιφόρνια της Ευρώπης, μπορεί να έχει θέση; Φυσικά, ο κλάδος των μεταφορών και της αποθήκευσης logistics κρίνουν ως στρατηγικής σημασίας τη γεωγραφική θέση της Εύβοιας. Πλειάδα λιμένων με αναπτυξιακές προοπτικές ταχύτερης διασύνδεσης με τη Βόρεια και Ανατολική Ελλάδα καθώς και η κοντινή απόσταση από το Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος καθιστούν την Εύβοια πρωταγωνιστή του συγκεκριμένου κλάδου. Το πλούσιο πολιτισμικό παρελθόν και οι αναγνωρισμένες και πολυδιαφημισμένες φυσικές ομορφιές του δεύτερου σε έκταση νησιού στην ελληνική επικράτεια αποτελούν στρατηγικό πλεονέκτημα τουριστικής ανάπτυξης. Η επιχειρηματική δραστηριότητα πολλών ευβοϊκών οικογενειών στο τομέα της αγροδιατροφής και πρόσφατα της μεταποίησης επιτάσσουν την ταχύτερη τεχνολογική αναβάθμιση του κλάδου.

Η γεωγραφική θέση της Εύβοιας, με το εύκρατο κλίμα, τη γειτνίαση με την πρωτεύουσα και την άμεση επαφή με τη θάλασσα, καλλιεργεί την προοπτική για τη δημιουργία κέντρων έρευνας και ανάπτυξης διεθνών εταιρειών. Άμεσα αλληλένδετες με το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό είναι και οι πολλαπλασιαστικές ευκαιρίες που θα προκύψουν με τη δημιουργία στην πόλη της Χαλκίδας ενός διεθνούς Πανεπιστημίου το οποίο θα εκπαιδεύσει τους νέους στην καινοτομία, θα περιορίσει το brain drain και θα στελεχώσει τα πολυδάπανα τμήματα Research and Development των διεθνών επιχειρηματικών οργανισμών που θα σπεύσουν στην ευρύτερη περιοχή.

Μια τέτοια αναπτυξιακή προοπτική για την Εύβοια αποτελεί άραγε ουτοπία; Σίγουρα χρειάζεται πολυδιάστατο ανθρώπινο συντονισμό και συνέργεια δημόσιων οργανισμών και ιδιωτικών οντοτήτων, κάτι που στη σημερινή Ελλάδα της δεκαετούς οικονομικής κρίσης αλλά και της αβεβαιότητας που δημιουργεί η πανδημία, μοιάζει ανέφικτο. Ο Winston Churchill, όμως, είχε αποφανθεί «ένας αισιόδοξος βλέπει μια ευκαιρία σε κάθε καταστροφή. Ένας απαισιόδοξος βλέπει μια καταστροφή σε κάθε ευκαιρία». Η επιλογή δική μας.