Νίκος Σιόλιας: Ένας Χαλκιδέος μας διηγείται όσα έζησε την ημέρα της εξέγερσης στο Πολυτεχνείο

*Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στις 17/11/2018 στο ghettomagazine.gr

Με αφορμή την επέτειο του “Πολυτεχνείου” μιλήσαμε με τον Νίκο Σιόλια, ο οποίος έζησε τα γεγονότα του 1973 από κοντά, και ήταν ένας από τους νέους που έβαλε και το δικό του λιθαράκι για την εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 η οποία ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και ουσιαστικά προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία από τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβάλλει καθεστώς στυγνής δικτατορίας στη χώρα.

Τότε ήμουν 18αρης, μαθητής της 6ης Γυμνασίου (3ης Λυκείου σήμερα) στο 4ο Γυμνάσιο Αθηνών, στην οδό Ψαρών.  Στην Αθήνα βρέθηκα συγκάτοικος της αδερφής μου – δασκάλας στο επάγγελμα- που εργαζόταν τότε στην Αθήνα για πρώτη φορά… εγώ είχα κατέβει και παρακολουθούσα μαθήματα προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές εξετάσεις σε κεντρικό φροντιστήριο στην Σόλωνος. Κατοικούσαμε στην  Ηπείρου, κοντά στον σταθμό Λαρίσης. Το καθημερινό μου δρομολόγιο περνούσε από την Πατησίων, μπροστά από το Πολυτεχνείο.

Ο γεννημένος στην Κάνηθο Χαλκίδας Νίκος Σιόλιας, το 1974 “μπαίνει” με Πανελλήνιες εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο Πατρών, στη Φυσικομαθηματική Σχολή, τμήμα των Μαθηματικών. Σ’ εκείνα τα χρόνια, χρόνια μετά την χούντα, χρόνια έντονης πολιτικοποίησης εντάσσεται στο φοιτητικό κίνημα και στις γραμμές της ανανεωτικής Αριστεράς , στην «ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος». Με την επιστροφή του στη Χαλκίδα διατέλεσε Γραμματέας Πόλης στην Οργάνωση Πόλης και Νομ. Επιτροπή με το ΚΚΕ εσωτερικού. Είναι συντονιστής Ν.Ε. Ευβοίας του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν υποψήφιος βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Πως ήταν η ζωή εκείνη την επταετία για έναν μαθητή;

Στην επαρχία, δεν είχαμε ιδιαίτερη πληροφόρηση για τα γεγονότα. Οι μεγαλύτεροι δημοκρατικοί πολίτες ενημερωνόντουσαν από  ξένους ραδιοσταθμούς – Ντόυτσε Βέλε, ΒΒC, κλπ-. Εμάς τα παιδιά, μας άφηναν έξω από αυτή την διαδικασία, θεωρώντας ότι μας προστάτευαν. Όμως καταλαβαίναμε ότι κάτι δεν πάει καλά, από την ατμόσφαιρα και την αγωνία των δικών μας. Βέβαια «εξαφανίστηκαν» γονείς και συγγενείς φίλων μας, πράγμα που δεν μπορούσαμε να εξηγήσουμε.  Έντονα στην μνήμη μου είναι η εικόνα ενός περιπολικού που στάθμευε λίγο πιο κάτω από το πατρικό μου, πράγμα που θεωρούσαμε σαν αξιοθέατο στην γειτονιά μας.

Τι κάνατε εκείνες τις μέρες του Πολυτεχνείου..  Γεγονότα που ζήσατε, μέρα με την μέρα μέχρι να φτάσουμε στην 17η Νοέμβρη.

Από την αρχή των κινητοποιήσεων οι συμμαθητές/τριες μου, που κάποιοι από αυτούς ήταν πολιτικοποιημένοι και οργανωμένοι σε παράνομες νεολαιίστικες οργανώσεις – ΠΟΝ Ρήγας Φεραίος, ΚΝΕ, κλπ-, συμμετείχαμε, περισσότερο στην αρχή από περιέργεια,  στις συγκεντρώσεις έξω από το Πολυτεχνείο τον ελεύθερο χρόνο μας, βοηθώντας στην δημιουργία προκηρύξεων (χειρόγραφες) και στο μοίρασμά τους. Όσο περνούσαν οι μέρες ανέβαινε η πολιτική συνειδητοποίηση όπως και η μαζικότητα των συγκεντρώσεων.

Έτσι φτάνουμε στην Παρασκευή 17 Νοέμβρη το απόγευμα. Αφού περάσαμε, πιστοί στο ραντεβού μας έξω από το Πολυτεχνείο, φύγαμε για τα μαθήματα στο Φροντιστήριο στην Σόλωνος. Το φροντιστήριο είχε ο κ. Κανέλλος, σπουδαίος μαθηματικός, με αριστερή πολιτική συγκρότηση. Μόλις έφτασαν τα νέα ότι υπάρχει αστυνομική κινητοποίηση έξω από το Πολυτεχνείο, φύγαμε και κάναμε πορεία προς την Πατησίων.  Στην Κάνιγγος πέσαμε στο πρώτο μπλόκο της αστυνομίας, όπου μας διέλυσαν με χημικά και δακρυγόνα… συνεχίσαμε και φτάσαμε στο Πολυτεχνείο, όπου γίνονταν αστυνομική επιχείρηση με χημικά, δακρυγόνα και ξύλινα κλόμπς. Τα δικά μας όπλα ήταν τα νεράτζια από τις νερατζιές που βρίσκονταν έξω από το Πολυτεχνείο… Οι μεγαλύτεροι μας είπαν να φύγουμε… προσπαθήσαμε να περάσουμε από την οδό Μάρνης προς τον Σταθμό Λαρίσης και την Ακαδημία Πλάτωνος (εκεί κατοικούσε η παρέα) μέσα σε ένα περιβάλλον πολέμου, με τον εχθρό Λαό. Όμως εκεί ήταν συγκεντρωμένες αστυνομικές δυνάμεις, που μας επιτέθηκαν και φάγαμε πολύ ξύλο… μετά από ώρες κατάφερα να φτάσω στο σπίτι μου, περισσότερο από ένστικτο παρά από συνείδηση.

Όλη την νύχτα δεν μπορέσαμε να κοιμηθούμε από τις σειρήνες, τις εκρήξεις και το κροτάλισμα των πολυβόλων των αρμάτων μάχης που στο μεταξύ είχαν επέμβει..

Το Πολυτεχνείο ήταν μαζική, λαϊκή εξέγερση; Αν όχι, ποιοι ήταν τελικά αυτοί που είχαν τα κότσια να μπούνε μέσα;

Το Πολυτεχνείο ήταν μια γνήσια από τα κάτω λαϊκή, μαζική και πολιτικοποιημένη εξέγερση. Έβαλε τα επίδικα ζητήματα της Πολιτικής συγκυρίας: Εθνική Ανεξαρτησία- Δικαιοσύνη-Λαϊκή κυριαρχία- Δημοκρατία… Αγκαλιάστηκε από τον Λαό, στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής, μέχρι εκεί που υπήρχε εμβέλεια του Ραδιοσταθμού, από τον οποίο υπήρχε ενημέρωση. Στην εξέγερση πήραν μέρος από όλα τα κοινωνικά στρώματα και κοινωνικοί φορείς, με κυρίαρχο ρόλο της φοιτητικής νεολαίας.  Αυτοί που συνέχισαν την εξέγερση εντός Πολυτεχνείου, γιατί υπήρχε εξέγερση και εκτός Πολυτεχνείου για πολλές ακόμα ημέρες, ήταν αυτοί που είχαν περίσσευμα δύναμης και ψυχής, αυτοί οι οποίοι είναι οι δικοί μας μάρτυρες, οι μάρτυρες του δημοκρατικού Λαού μας.

Σήμερα; Ποιο θα ήταν το σωστό σύνθημα;

Τα συνθήματα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και εκεί είναι η διαχρονικότητά τους, παραμένουν πάντα σαν αίτημα του Λαϊκού κινήματος: Ψωμί- εργασία με καλές αποδοχές, οι οποίες θα καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες, Παιδεία- ανοιχτή δημοκρατική Παιδεία σαν κοινωνικό αγαθό με ποιότητα και την αναγκαία χρηματοδότηση, Ελευθερία- εμπέδωση και διεύρυνση της Δημοκρατίας και κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων …. Στην σημερινή συγκυρία θα μπορούσαμε να προσθέσουμε:  όχι στον Φασισμό και τον Ρατσισμό κάθε μορφής

Το Πολυτεχνείο σήμερα τι είναι; Επέτειος;

Θα σου απαντήσω με ένα σύνθημα που κυριάρχησε από την πρώτη μεγάλη πορεία του ’74: Το Πολυτεχνείο δεν ήτανε γιορτή, είναι εξέγερση και πάλη Λαϊκή… πολλοί, από το Δεξιό πολιτικό μπλόκ, θέλουνε να αφαιρέσουν το μήνυμα της εξέγερσης, προσπαθώντας να ξαναγράψουν την ιστορία (αμφισβητούν ακόμα και την ύπαρξη νεκρών).  Όμως η συλλογική μνήμη του Λαού μας αυτό δεν θα το αφήσει να συμβεί.

Ποια είναι η διαχωριστική γραμμή μιας τρομοκρατικής από μια επαναστατική πράξη;

Η επαναστατική πολιτική διαδικασία, δεν περιέχει οπωσδήποτε ένοπλη σύγκρουση και σίγουρα η επαναστατική διαδικασία είναι μαζική, είναι πολιτική, δεν περιέχει «εμβληματικούς στόχους» για φυσική εξόντωση, δεν φοράει «κουκούλες». Δεν πιστεύω ότι η τρομοκρατία είναι επαναστατική πράξη, μια και δεν μπορεί να δημιουργήσει δίκαιο.  Η τρομοκρατία, αντικειμενικά, εξυπηρετεί την συντηρητική πολιτική, την πολιτική που εξυπηρετεί τις οικονομικές κυρίως ελίτ και πλήττει τα δικαιώματα.

Πως λοιπόν να αντιδράσει ο σημερινός άνθρωπος στη συστημική αδικία;

Η ενεργή συμμετοχή σε κάθε κοινωνικό φορέα, συλλογικότητα, ακόμα και σε πολιτικούς φορείς, αν και η πολιτική- κομματική οργάνωση δεν είναι ελκυστική-… να είναι ενημερωμένος πολίτης, να φιλτράρει την πληροφορία που προσλαμβάνει, να μην είναι θύμα των ψεύτικων ειδήσεων που διαχέονται στα μέσα ενημέρωσης, έντυπα και ηλεκτρονικά.  Σήμερα που η χώρα μας κάνει προσεκτικά βήματα για την απεμπλοκή από την πολιτική της λιτότητας, να μην έχουν «μικροαστική ανυπομονησία».