Γράφει η Έλενα Μεταξά Καλοφώνου
Πόλεμος στη Συρία. Γέμισε το facebook με φωτογραφίες παιδιών με τρομαγμένα μάτια, παιδιά ματωμένα, παιδιά που θρηνούν, μητέρες με ένα μπόγο στην πλάτη και τα παιδιά από το χέρι να φεύγουν απεγνωσμένα σε αναζήτηση ασφάλειας.
Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος σε ένα τέτοιο όλεθρο;
Νοιώθεις βαθιά θλίψη γι΄ αυτά τα παιδιά, σκέπτεσαι ότι οι εικόνες αυτές δε θα φύγουν ποτέ από τα μάτια τους, νοιώθεις ντροπή που ζεις στον αιώνα της τεχνολογίας, των επιτευγμάτων, με το βλέμμα στραμμένο στο ταξίδι στο διάστημα – σε δύο χρόνια θα είναι εφικτό, είπε ο Richard Branson, ιδρυτής της Virgin Galactic – και παρ’ όλα αυτά σε κάποια μέρη στον κόσμο τα παιδιά υποφέρουν τόσο και με τέτοιο τρομακτικό τρόπο…
Τα συναισθήματα που σε κατακλύζουν, ανείπωτα. Χτυπούν τον συγκινησιακό σου κόσμο και τον ταράζουν. «Μακάρι να μπορούσα να βοηθήσω αυτά τα παιδιά! Το κάθε παιδάκι της κάθε φωτογραφίας! Να κάνω κάτι να του δώσω χαρά! Να μπορούσα να του αλλάξω την πραγματικότητα του!…»
Κι όμως! Τα παιδιά αυτά είναι εδώ! Ήρθαν λαθραία μέσα σε φουσκωτές βάρκες γεμάτες με την απόγνωση του πολέμου και της απελπισίας, αναζητώντας ήσυχο ουρανό και αέρα που να μη μυρίζει μπαρούτι και χημικά. Ζουν σε καταυλισμούς καιρό τώρα, σε συνθήκες που ούτε μία μέρα δε θα ήθελες τα παιδιά σου να ζήσουν.
Τι έγινε; Σοκαρίστηκες; Πού πήγαν τα συναισθήματα θλίψης και ντροπής που σου προκάλεσαν οι φωτογραφίες;
Πήγες ποτέ να δεις πως ζουν αυτοί οι άνθρωποι που κάποια στιγμή κλείδωσαν τα σπίτια τους που ήταν γεμάτα από καθημερινότητα και πέταξαν το κλειδί γιατί ξέρουν ότι δε θα μπορέσουν να ξαναγυρίσουν ή ότι δε θα το βρουν όρθιο από τους βομβαρδισμούς αν ποτέ αξιωθούν να το επισκεφτούν;
Θυμάσαι τη φωτογραφία που έκανε το γύρω του κόσμου με ένα παιδάκι πνιγμένο στην άκρη της παραλίας; Θυμάσαι τι είχες νοιώσει και τότε; Άλλα παιδάκια σώθηκαν, ξέρεις. Κάποιοι γονείς σώθηκαν και ακόμα θρηνούν για τα παιδιά τους, ξέρεις, ζώντας σε καταυλισμούς, ξεχασμένοι από τον κόσμο, βλέποντας το όνειρο τους για μια καλύτερη ζωή για εκείνους και τα παιδιά τους να απομακρύνεται μέρα με τη μέρα. Γιατί παίζονται πολλά στην πλάτη αυτών των ανθρώπων, ξέρεις… Δε θα μιλήσω γι αυτό.
Όχι. Δε θα μιλήσω γι αυτά που δε μπορείς να αλλάξεις. Όλα τα χρόνια της ζωής μου ακούω και βλέπω παιδιά έντρομα να βιώνουν απίστευτες καταστάσεις που δεν επέλεξαν. Οι φωτογραφίες από το γυμνό κορίτσι στο Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα που τρέχει γεμάτο φρίκη και απόγνωση μαζί με άλλα παιδιά σε ένα μαύρο τοπίο γεμάτο συντρίμμια πίσω του, δε θα φύγουν ποτέ από τα μάτια μου. Ούτε η φωτογραφία του αποστεωμένου παιδιού στην Αφρική που πίσω του παραφυλάει ένα όρνεο, σαν ζωντανός χάρος.
Κουράστηκα να ακούω θεωρίες και προβληματισμούς που τους ξεχνάμε μόλις αλλάξουμε πλευρό. Η ζωή μου δίδαξε ότι αν θέλω, υπάρχει τρόπος να κάνω την αλλαγή. Ξεκινώντας από ανθρώπους που είναι δίπλα μου.
Αν λοιπόν πραγματικά τα μάτια αυτών των παιδιών που βιώνουν τον πόλεμο αυτή τη στιγμή σου σκίζουν την καρδιά, πάψε να κοιτάς τη μακρινή Συρία. Στρέψε το βλέμμα σου στους πρόσφυγες που βρίσκονται δίπλα σου και ψάξε τι μπορείς να κάνεις για να δουν πιο λαμπερό την ήλιο.
Κι αν αυτό δε σου φαίνεται εύκολο, ψάξε σε ιδρύματα , κοίταξε στη γειτονιά σου, στην ενορία σου για παιδιά εγκαταλελειμμένα, για ανθρώπους και οικογένειες που βρίσκονται σε σημείο φτώχιας. Άσχετα από που προέρχονται, βοήθησε. Και το ελάχιστο από σένα θα είναι ανακούφιση για εκείνους.
Μα πάνω απ’ όλα, γύρισε και δες τα δικά σου παιδιά. Προσπάθησε να καταλάβεις πόση συναισθηματική εγκατάλειψη μπορεί να βιώνουν από τα απαιτητικά ωράρια δουλειάς σου ή από τα πολλά χόμπι σου ή ασχολίες σου.
Βιάστηκες να τα στείλεις για ύπνο ‘για να ησυχάσει το κεφάλι σου!’ Έδιωξες το γιο σου όταν ήρθε κοντά σου θέλοντας κάτι να σου πει, κάτι που τόσο τον δυσκόλευε να το μοιραστεί μαζί σου, λέγοντας του ‘ άσε με τώρα. Θα τα πούμε άλλη στιγμή.’
Κοίτα τα παιδιά σου στα μάτια και ψάξε για κενά στο βλέμμα τους. Μη μένεις στις υλικές απαιτήσεις τους αλλά ψάξε να καταλάβεις τι κρύβεται κάτω από αυτές. Τι πραγματικά τους λείπει από σένα. Από την επικοινωνία σας. Από τον τρόπο που εκφράζεις την αγάπη σου. Από χρόνο που δε τους αφιερώνεις. Από ουσιαστική σύνδεση και επαφή.
Ο Dag Hammarskjord, πρώην Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών είπε κάποτε κάτι ιδιαίτερα σημαντικό: «Ευγενέστερο είναι να αφιερωθείς απόλυτα σε ένα μόνο άτομο, παρά να εργάζεσαι ευσυνείδητα για τη σωτηρία των μαζών.» Μπορεί να εργάζεσαι και να αφιερώσεις όλο σου το χρόνο για να βοηθήσεις υποθέσεις πολλών ανθρώπων ‘εκεί έξω’ αλλά να μην έχεις ουσιαστική σχέση με τη σύζυγο σου, τα παιδιά σου, τους συνεργάτες σου. Και χρειάζεται μεγαλύτερη ευγένεια χαρακτήρα, περισσότερη ταπεινοφροσύνη, θάρρος και δύναμη για να ξαναχτίσεις αυτή τη μία σχέση, απ’ ό,τι για να συνεχίσεις να αφιερώνεις όλες αυτές τις ώρες σε όλους αυτούς τους ανθρώπους τους κόσμου.
Όχι. Για τα παιδιά του κάθε πολέμου δε μπορείς να κάνεις κάτι. Ούτε για τον ίδιο τον πόλεμο. Μπορείς όμως να προσφέρεις στον άνθρωπο που είναι δίπλα σου. Κι έτσι μια μέρα, από την αγάπη που θα μοιράζουν οι άνθρωποι μεταξύ τους θα ανακαλύψουν ότι δεν τους χωρίζει τίποτα και ο μόνος λόγος που φιλοξενούνται σ’ αυτή τη γη είναι για να μοιράσουν αγάπη ο ένας στον άλλον…
