Γράφει ο Γιώργος Θεοφίλης
«Ο κινηματογράφος είναι όπως ο έρωτας: όταν είναι καλός είναι κάτι υπέροχο, και όταν δεν είναι καλός, είναι, πάλι, κάτι ωραίο», τάδε έφη ο Αμερικανός σκηνοθέτης George Cukor. Το ερώτημα που εγείρεται είναι, σε μια εποχή που οι κινηματογραφικές αίθουσες ανά τον κόσμο είναι κλειστές και τα εισιτήρια στην Ελλάδα την προηγούμενη χρονιά ήταν μειωμένα κατά 70%, το κατά πόσο μπορούμε ακόμη να είμαστε ερωτευμένοι με την έβδομη τέχνη, ιδιαίτερα μια περίοδο που κανονικά θα απολαμβάναμε την απονομή των βραβείων Όσκαρ.
Η αξία του κινηματογράφου για τη βελτίωση της ζωής μας δεν είναι μόνο πνευματική αλλά και ψυχαναλυτική. Μέσα σε κινηματογραφικές αίθουσες συγκινηθήκαμε, δακρύσαμε, ερωτευτήκαμε. Η έξοδος για να πάμε σινεμά είναι ίσως περισσότερο από μια βόλτα, αποτελεί μια κατάσταση του νου αφού συνδυάζεται με φιλική παρέα, συζήτηση για την ταινία και δέος για τις υποκριτικές ικανότητες των κινηματογραφικών αστέρων. Εν κατακλείδι, κινηματογράφος σημαίνει πόθος για ζωή κάτι που, στην εποχή της κοινωνικής αποστασιοποίησης και επομένως αποχής από τους παραδοσιακούς χώρους προβολής ταινιών, καταλήγει σε απουσία βιωμάτων.
Το παρατεταμένο κλείσιμο των κινηματογραφικών αιθουσών ένεκα του lockdown επέφερε κάποιες πρόσκαιρες αλλαγές στην κινηματογραφική βιομηχανία. Η άνοδος της ψυχαγωγικής πλατφόρμας του Netflix μετέτρεψε το ασίγαστο πάθος για νέες προβολές σε επιλογές ξένων σειρών όπως το Kobra Kai καθώς και σε στροφή των προτιμήσεων για παλαιότερες και κλασικότερες ταινίες. Τον περισσότερο χρόνο που διαθέτουμε στο σπίτι η κινηματογραφική βιομηχανία τον μετουσίωσε σε προβολές streaming και δημιουργία νέων καναλιών διαδικτυακής κινηματογραφικής προβολής όπως το Amazon Prime και το Disney+. Η αναβολή της πρεμιέρας της νέας ταινίας του Τζέιμς Μποντ «No tome to die», καταδεικνύει την προσπάθεια των ιθυνόντων να αφουγκραστούν τα νέα δεδομένα και αναπόφευκτα να προσαρμοστούν.
Ο κινηματογράφος επιστρέφει στη νοσταλγία των 80s και 90s καθώς τη δύσκολη συγκυρία της πανδημίας επικαλούμαστε με πόθο εκείνες τις εποχές του αυθόρμητου φλερτ και της ανέμελης διασκέδασης. Βλέποντας το πλούσιο κινηματογραφικό υλικό εκείνων των δεκαετιών, που σηματοδότησαν και απογείωσαν την κινηματογραφική δημιουργία πριν την εισβολή της ψηφιακής εποχής, αναγνωρίζουμε την ακαταμάχητη γοητεία που ασκεί η έβδομη τέχνη στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και την εξέλιξη του τρόπου ζωής μας. Η σύγχρονη τεχνολογική πρόοδος και το πολυποίκιλο ψηφιακό υλικό αντιδιαστέλλεται με την ελευθερία εκείνης της γενιάς για μια έξοδο στα σινεμά «ο Παράδεισος» κάθε εμπορικού κέντρου ή κάποιας λουλουδιασμένης γειτονιάς, μια δραστηριότητα την οποία σήμερα αναπολούμε με μελαγχολία.
Οι νέοι καλλιτέχνες οι οποίοι κληρονόμησαν αυτήν την αντιξοότητα που μεταφράζεται όχι μόνο σε πολιτιστικό αλλά και σε κοινωνικό έλλειμμα καλούνται να υπερασπιστούν τα ιστορικά κεκτημένα. Ο κινηματογράφος αποτελεί μια από τις ομορφότερες εφευρέσεις του πολιτισμού μας που οι νέοι κινηματογραφιστές καλούνται να αναζωογονήσουν. Χρειάζεται να αποποιηθούν τα προσχήματα για εμπορική επιτυχία και εύκολο πλουτισμό των παραγωγών, καθώς και να απορρίψουν το συμβιβασμό με την ψηφιακή εποχή του streaming, αλλά αντιθέτως να αντλήσουν ιδέες από την παράδοση και να εμπλουτίσουν τη δημιουργία των προκατόχων τους ως γνήσιοι εραστές της τέχνης τους. Το νέο αίμα μπορεί να κατευθύνει τα studio και τη διανομή με άξονα τη διαπαιδαγώγηση του κινηματογραφόφιλου κοινού η οποία περνά μέσα από την αληθινή εμπειρία της αίθουσας.
Ο κινηματογράφος επιβίωσε έναντι του βίντεο και της βιντεοκασέτας, βρήκε τρόπους να ανταγωνιστεί την τηλεόραση και τις πολυποίκιλες δυνατότητες ψυχαγωγίας διαμέσου του διαδικτύου. Αναλογικά και σε αυτήν την δυστοκία της κοινωνικής απομόνωσης θα εφεύρει τρόπους ώστε να μας προσφέρει το εμπνευσμένο περιεχόμενό του καλλιεργώντας ανείπωτη τέρψη και περισσή ευτυχία. Η νέα εποχή του κινηματογράφου, ίσως πιο εξειδικευμένου σε τοπικό επίπεδο και περισσότερο διαλεγόμενου με τα ψηφιακά μέσα σε ένα παγκόσμιο βεληνεκές, είναι γεγονός. Η ακαταμάχητη γοητεία του θα εξακολουθεί να σαγηνεύει κάθε φιλότεχνο σε κάθε γωνιά του πλανήτη, αφήνοντας παρακαταθήκη ακόμη περισσότερες ταινίες για τις μελλοντικές γενιές.
«Το σινεμά είναι η πιο όμορφη απάτη του κόσμου» ανέφερε ένας από τους εκφραστές του γαλλικού νέου κύματος, σκηνοθέτης Ζαν-Λυκ Γκοντάρ. Ακόμη και με κλειστές τις αίθουσες ας αφεθούμε στην απάτη του και ας την πιστέψουμε. Πρόκειται για μια στιγμή ευτυχίας.
Φωτογραφία εξωφύλλου: REUTERS/Mario Anzuon
