Γεώργιος Παπανικολάου: Ο Ευβοιώτης γιατρός που εφηύρε το σωτήριο τεστ Παπ

Η πανέμορφη Κύμη της Ευβοίας, ήταν το σκηνικό όπου κύλησαν τα πρώτα χρόνια της ζωής του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου. Εκεί γεννήθηκε στις 13 Μαΐου 1883, όντας το τρίτο παιδί του Νικόλαου και της Μαρίας Παπανικολάου. Ο πατέρας του, γιατρός και πολιτευτής, προσέφερε πολλά στην ιδιαίτερη πατρίδα του ως Βουλευτής Καρυστίας και Δήμαρχος Κύμης.

 

 

 

Θεμελιωτής του κλάδου της Κυτταρολογίας, ο Γεώργιος Παπανικολάου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους επιστήμονες- ιατρούς του 20ου αιώνα. Η μακροχρόνια έρευνα του επάνω στο κολπικό επίχρισμα και η εύρεση σε αυτό ατύπων κυττάρων που αποφολιδούνται (αποπίπτουν) από το νεόπλασμα του τραχήλου της μήτρας, τον οδήγησαν στην ανακάλυψη του Pap Test (τεστ Παπ), μιας εξέτασης που εξασφάλισε την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου και την σωτηρία εκατομμυρίων γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το τεστ Παπ

Το 1923 ο Γεώργιος Παπανικολάου εφάρμοσε τη μέθοδό του σε γυναίκες, προς μελέτη των φυσιολογικών γεννητικών λειτουργιών και στη συνέχεια για τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Η πρώτη του ανακοίνωση επί της χρησιμοποίησης της κυτταρολογικής μεθόδου προς διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το 1928, έγινε δεκτή με πολύ σκεπτικισμό, καθόσον η κρατούσα τότε γνώμη, για τέτοιου είδους έρευνα και εφαρμογή, επί αποφολιδουμένων κυττάρων ήταν πρακτικά αδύνατη. Τέτοια διάγνωση θεωρούνταν δυνατή, μέχρι την εποχή εκείνη, μόνο με την τομή του πάσχοντος οργάνου.

Οι έρευνες του Παπανικολάου επεκτάθηκαν στη συνέχεια στις κυτταρολογικές αλλοιώσεις στο καρκίνο του αυχένα της μήτρας και του ενδομητρίου, των οποίων τα πορίσματα δημοσίευσε το 1943 από κοινού μετά του καθηγητή γυναικολογίας Έρμπερτ Τράουστ σε ειδική μονογραφία υπό τον τίτλο «Διάγνωσις του καρκίνου της μήτρας μέσω των κολπικών επιχρισμάτων» (Diagnosis of Uterine Cancer by the Vaginal Smear).

Η δημοσίευση της εργασίας αυτής ήταν επόμενο να κεντρίσει το παγκόσμιο ιατρικό ενδιαφέρον και να προκαλέσει την άμεση δοκιμαστική χρησιμοποίηση της μεθόδου σε διάφορα νοσοκομεία. Το 1944 έγινε η πρώτη εφαρμογή επί του ουροποιητικού συστήματος και στη συνέχεια επί του πεπτικού και άλλων συστημάτων του οργανισμού. Ο Παπανικολάου με τις εργασίες του αυτές έγινε ο θεμελιωτής νέου επιστημονικού κλάδου της «αποφολιδωτικής κυτταρολογίας» βασιζόμενη ακριβώς στη μελέτη των αποφιλιδουμένων κυττάρων του οργανισμού στις διάφορες κοιλότητες αυτού.

Η μέθοδος αυτή που έλαβε προς τιμή του την ονομασία «Μέθοδος Παπανικολάου» ή «Τεστ Παπανικολάου» και κατά συγκοπή «Τεστ Παπ» άνοιξε ευρείς νέους ορίζοντες στην ιατρική έρευνα στη γενετήσια φυσιολογία και ενδοκρινολογία ειδικότερα για τον καρκίνο.

 

Το βραβείο νόμπελ

Ο Γεώργιος Παπανικολάου, γνωστός για το «τεστ Παπ», προτάθηκε δύο φορές για το Βραβείο Νόμπελ το 1953 και το 1960. Και τις δύο φορές όμως, η Bασιλική Aκαδημία της Στοκχόλμης αρνήθηκε την κορυφαία επιβράβευση στον άνθρωπο που έφερε την επανάσταση στη διάγνωση για τον καρκίνο του τραχήλου. Οι λόγοι που ο Έλληνας επιστήμονας δεν βραβεύτηκε ήταν πολλοί. Η επίσημη εκδοχή ανέφερε ότι η επιτροπή προτίμησε να βραβεύσει γιατρούς που είχαν βρει θεραπείες κι όχι τον Παπανικολάου, ο οποίος είχε ασχοληθεί με την πρόληψη του καρκίνου. Σύμφωνα με τη μαθήτρια του Παπανικολάου, Ιρένα Κορπόσφκα, η επιτροπή ήταν επιφυλακτική με το έργο του γιατρού, επειδή ήταν εξαιρετικά πρωτοποριακό. Μάλλον, η επιτροπή δεν πίστευε πόσο μεγάλο ήταν το επίτευγμα του Παπανικολάου, το οποίο δεν εφαρμόσθηκε σε μία μέρα, αλλά έγινε κομμάτι της ιατρικής πρακτικής σταδιακά.

Η επιστροφή στην Κύμη

Επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα το 1957, μετά από 44 χρόνια συνεχούς απουσίας και έγινε δεκτός με ιδιαίτερες τιμές. Τελικός προορισμός του ήταν η γενέτειρά του Κύμη Ευβοίας, οι κάτοικοι της οποίας του επεφύλαξαν θερμότατη υποδοχή.

Το 1961 αποδέχθηκε τελικά την πρόταση να αναλάβει την διεύθυνση ενός Ινστιτούτου Έρευνας για τον Καρκίνο στο Μαϊάμι της Φλόριντα στο οποίο θα δινόταν το όνομά του («Papanicolaou Cancer Research Institute»).

 

 

Πέθανε στις 19 Φεβρουαρίου του 1962, μετά από καρδιακή προσβολή, αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο κενό.

 

Το σημερινό doodle της Google

Με αφορμή την συμπλήρωση 136 χρόνων από τη γέννησή του, η Google αφιερώνει το σημερινό της doodle στον Έλληνα γιατρό.

 

Με πληροφορίες από dr-pap.com