Αρρυθμίες και αντιμετώπιση με κατάλυση (ablation) – Ο καρδιολόγος Κωνσταντίνος Ταμπάκης αναλύει

Ο καρδιολόγος Κωνσταντίνος Ταμπάκης αρθρογραφεί στο ghettomagazine.gr και εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις αρρυθμίες και την αντιμετώπισή τους με κατάλυση. 

Από την πρώτη καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος στον άνθρωπο μέχρι την πρώτη επεμβατική αντιμετώπιση αρρυθμίας πέρασαν περίπου εκατό χρόνια. Πλέον όμως η καρδιακή ηλεκτροφυσιολογία αποτελεί μία καθιερωμένη εξειδίκευση της καρδιολογίας και οι επεμβάσεις κατάλυσης (ablation) έχουν αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη θεραπεία των αρρυθμιών. Τις προηγούμενες δεκαετίες ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών με αρρυθμία δεν παραπέμπονταν για αντιμετώπιση με κατάλυση καθώς οι θεμελιώδεις αρχές και οι τεχνικές της ηλεκτροφυσιολογίας δεν ήταν ευρέως γνωστές και η διαθεσιμότητα της μεθόδου ήταν περιορισμένη. Ωστόσο, η κατάλυση έχει πλέον αναδειχθεί ως μία ασφαλής και θεραπευτική μέθοδος με ποσοστά επιτυχίας που κυμαίνονται μεταξύ 70% και 95% για τις πιο συχνά αντιμετωπιζόμενες αρρυθμίες.

Η εξέλιξη στην τεχνολογία που χρησιμοποιούμε είναι εντυπωσιακή. Κατά τη δεκαετία του ’70, οι ασθενείς με υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες, ανθεκτικές στη φαρμακευτική αγωγή, αντιμετωπίζονταν με καρδιοτομή και χορήγηση συνεχούς ρεύματος. Η σύγχρονη τεχνική περιλαμβάνει τη διαδερμική εισαγωγή καθετήρων μέσω της μηριαίας φλέβας υπό τοπική αναισθησία (ή της μηριαίας αρτηρίας σε κάποιες περιπτώσεις αρρυθμιών) και η επέμβαση δύναται να πραγματοποιηθεί με ή χωρίς γενική αναισθησία. Οι καθετήρες αυτοί καθοδηγούνται με τη βοήθεια ακτινοσκόπησης και παρέχουν τη δυνατότητα καταγραφής ηλεκτρικών σημάτων σε συγκεκριμένες περιοχές της καρδιάς. Αυτό επιτρέπει τον καθορισμό του μηχανισμού διαφόρων αρρυθμιών και την επιλογή της κατάλληλης θέσης όπου ακολούθως εφαρμόζεται διοχέτευση ενέργειας.

Η χρήση συνεχούς ρεύματος είναι επίσης μόνο ιστορικής σημασίας. Έχει πλήρως αντικατασταθεί από τη χρήση υψίσυχνου (RF) ρεύματος, ενώ την τελευταία κυρίως δεκαετία νέες πηγές ενέργειας όπως η κρυοπηξία και το laser βρίσκουν τη δική τους εναλλακτική θέση.

Επιπλέον, σημαντική είναι η εξέλιξη και στα συστήματα τρισδιάστατης χαρτογράφησης, τα οποία επιτρέπουν τη δημιουργία μοντέλων που βοηθούν στη χαρτογράφηση μίας ταχυκαρδίας, στην ταυτοποίηση του μηχανισμού της και στην καθοδήγηση των καθετήρων με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Με τον τρόπο αυτό ανιχνεύεται η κριτική ζώνη μίας αρρυθμίας στην οποία θα είναι επιτυχής η κατάλυση.

Οι εξελίξεις αυτές καθιστούν αυτή τη στιγμή την κατάλυση με καθετήρα ως την πιο αποτελεσματική προσέγγιση για τη μείωση των αρρυθμιών, περισσότερο αποτελεσματική από τα αντιαρρυθμικά φάρμακα. Σε κάποιες αρρυθμίες όπως οι υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες, ο κολπικός πτερυγισμός και κάποιες κοιλιακές αρρυθμίες, η κατάλυση μπορεί να χαρακτηριστεί ως ‘θεραπευτική’ μέθοδος, ενώ σε άλλες στοχεύει στη μείωση της συχνότητας και της διάρκειας των επεισοδίων. Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της τελευταίας κατηγορίας και τη συχνότερα αντιμετωπιζόμενη επεμβατικά αρρυθμία.

Καταλήγοντας, η επέμβαση κατάλυσης (ablation) είναι μία ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος, παρουσιάζει αυξητική τάση στην εφαρμογή της και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις αρρυθμιών πρέπει να αποτελεί την πρώτη θεραπευτική επιλογή.

Κωνσταντίνος Ταμπάκης MD, MSc

Καρδιολόγος – Αρρυθμιολόγος
Επιμελητής της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής/Ηλεκτροφυσιολογίας & Βηματοδοτών του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center,
Εξειδικευθείς στην Αρρυθμιολογία στην Clinique Pasteur της Τουλούζ.